ప్రకరణము.
రసస్వరూపనిరూపణము,
151
గలుగును. అట్లు కవి స్వతంత్రముగ రసానుభూతిఁ బడయ గలిగినప్పుడే యత నిరస భావము విశ్వవ్యాప్తమై సిద్దిఁ గాంచును. అట్టిరససిద్ధియే యాత్మ వికాసమునకు స్వస్వరూపసంధానమునకు సొయము గావించును. అట్టి రససిద్ధులే సిద్ధపురుషులు, అట్టివారి నాశ్రయించుకోనియే ప్రపంచము వర్ధిల్లుచున్నది.
ఉపసంహారము.
రసమునకు పర్యాయపద మనఁదగు స్థాయీభావము యొక్క ముఖ్య లక్షణముల మూఁడిటీనీ బై మూఁడుదాహరణ ముల వ్యక్తముఁ గావించితిని. శ్రీ సీతారాముల ప్రణయమువిష యమున రసికునకును రసాశ్రయస్థానమగు వస్తువునకును గల యవినాభావసంబంధమును, నద్వైతభావమును, స్పష్టముఁ గావించితిని. శ్రీ రాధామాధవుల ప్రేమవిషయమున స్థాయీభావ మెట్లు విరుద్ధ భావములను సై తము నాత్మవశము గావించుకొని తనలోఁ గలిపి కొనునో విశదీక రించితిని. లైలామజ్నూ నుల ప్ర ణయవిషయమున రసభాప మెట్లు స్వతంత్ర వ్యాప్తినంది. విశ్వ వ్యాప్తి నొంది సిద్ది. జెందునో వ్యక్తముఁ గావించితిని. రసము యొక్క యితర లక్షణములను జూపించుట కింక నేన్నీ యో యుదాహరణములను జూపింపవచ్చును. గ్రంథవిస్తరభీతి చే ముఖ్యము లగువానిని మాత్రమే యిచ్చితిని. మిగిలిన దానినిఁభాఠకులు తమ యనుభవమున సరిపోల్చికొనియెదరు గాక! స్థాయీభావము విరుద్దభావములను సైతము తనలో నిమిడ్చి కొనుననుటకు "చిత్రాంగీ సారంగధరులచరిత్ర” మొక నిదర్శనము. ప్రాణపదముగఁ బ్రేమించిన సొరంగునీఁ జిత్రాంగి చంపించుటయే యిందుకుఁ దార్కాణము. టెన్ని సన్ అనునొక కవి
