ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
79
కాళిదాస చరిత్ర
తూనిక సరిపుచ్చుట కెద్దుపైశివునెక్కించి, నతనిశిరస్సుపై గంగను నిలిపి యింకను తూనిక సరిపోవుటచే నాపై జంద్రుని నిలిపెను. అప్పుడు నీకీర్తియే బరువయ్యెను.
ఈ శ్లోకము చెవినిబడినతోడనే భోజభూజాని పశ్చిమదిక్కునుండి మరలి యుత్తరదిక్కునకభిముఖుడై కూర్చుమడెను. కాళిదాసుడు రాజునకుదానంతవఱకు జెప్పిన శ్లోకత్రయము మనోరంజకముగా నుండలేదనీ యాతని యశంబు వర్ణించుచు నీక్రిందిశ్లోకము జెప్పెను.
శ్లో॥స్వర్గా ద్గోపాల, కుత్రనీజసి! సురమునే భూత కామధేనో
ర్య్వత్స ప్యానేతుకామస్తృణచియు మధునాముగ్ధదుగ్ధం నతస్యా:!
శృత్వా శ్రీభోజరాజప్రచురవితరణం వ్రీడశుష్కస్తనీ సా
వ్యర్దోహి న్యాత్ ప్రయాసప్తదపి తదరిభిశ్చర్వితం సర్వముర్య్వాం
ఈశ్లోకమునందు స్వర్గవాసియైన గొల్లవానికిని నారదునికిని సభాషణ జరిగినట్లిన్నది.
గొల్లవాడు: ఓ దేవమునీ! కామధేనువుయొక్క దూడకు గడ్డి తేవలెనని భూలోకమునకు బోవుచున్నాను.
నారద: ఓ వెఱ్ఱివాడా! తల్లిదగ్గఱ పాలులేవా!
గొల్ల: శ్రీభోజమహారాజుయొక్క జగత్ప్రసిద్దమైన వితరణమువిని కామధేనువు సిగ్గుపడగా దాని పొదుఘెండిపోయెను.
నారద: నీప్రయాసము వ్యర్ధము. భూలోకము గడ్డిలేదు. ఏలయన! భోజరాజు శత్రువులచే యాగడ్డినంతయు నమిలిరి.
