ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు
64
కాళిదాస చరిత్ర
రాజు: కవా బాలా?=ఎవతెవేపిల్లా నీవు/
బాలిక: కాంచనమాలా=నాపేరు కాంచనమాల
రాజు; కస్యాపుడి?=ఎవరి కూతురవు
బాలిక: కనకలతాయా:=కలకలతయొక్క కూతురను
రాజు: కింవా హస్తే?=చేతిలొని దేమిటి?
బాలిక: తాళజపత్రం = తాటియాకు.
రాజు: కావాలేఖా:?=దానిమీద వ్రాసినదేమిటి?
బాలిక: కాభాగాఘా:=కాఖాగాఘాలు
ఇదియంతయు నీక్రిందిశ్లోకమగును--
శ్లో॥ కవాబాలా? కాంచనమాలా,
కాస్యాపుత్రీ? కనకలతాయా;
కింవా హస్తే? తాళజపతం
కావాలెఖా:? కాఖాగాఘా:
ఆహాహా! చూచితిరా కాఖాలు వ్రాసికొనునట్లేచిన్న బాలిక పుస్తకమైనను బట్టని సమయమునగూడ బొజమహారాజుతో గీర్వాణభాషలో సంభాషించెను. ఆ కాలమునందలి విద్యాభివృద్ది కింతకన్న వేఱు నిదర్శన మేమికావలయును? ఆకాలమున సంస్కృతభాషయే మాతృభాషగా జనులచేత సంభాషింపబడుతున్న దని దీనినిబట్టి యూహింప వచ్చును.
ర త్న భే ట దీ క్షి తు డు
ఈమహారాజుధారాపుర
పరిపాలనము చేయుకాలమున
నచ్చట రత్నదీక్షితులను పండితు డుండెను. ఆయన నిరంకుశ ప్రతిభాశాలి-అమితమేధానిధి-పాందిత్యమునం దద్వితీయుడు.అతనికి రానిశాస్త్రము, రానికళ ప్రపంచమునలెదు,అతనికొక్క కూతు