liv
మిశ్రమము :
శా. కాయజొచ్చెంరసాలముల్ విరహులాకంపింపఁగాఁ గోయిలల్
గూయంజొచ్చె మనోజదిగ్విజయ మాఘోషించుచుం దుమ్మెదల్
మ్రోయంజొచ్చె నవీన పుష్పశరముల్ మొత్తంబుగాఁ జిత్తజుం
డేయంజొచ్చె సతు ల్మదిం గలఁగగా నెచ్చోటులం దానయై. (7-12)
క. కలకల బలికెడు పక్షుల
కలకలములు సకలదిశలఁ గలయఁగఁ బొలయం
దళదళికులముగ దశశత
దళదళములు విరియఁ బ్రొద్దు దళతళఁ బొడిచెన్. (1-28)
కృతులలో అష్టాదశవర్ణనలుండవలెనని లాక్షణికులు చెప్పిరి. గోపరాజుకూడ చెప్పెను.
క. కావునఁ బదునెనిమిది యగు
నీ వర్ణన లచట నచట నించుక బెరయం
గావించెద నిటఁ బనికిని
రావనకుఁడు లక్షణాభిరామములగుటన్. (1-38)
ఈ కావ్యమునందలి అష్టాదశవర్ణనలను విస్తరభీతిచే ఉదాహరింపక విడుచుచున్నాను. సహృదయులు పరిశీలింప గోరెదను. గోపరాజునకు సంయమము తక్కువ. వర్ణనాలోలుడగుట అతని స్వభావము. పలుచోట్ల ఈ వర్ణనలు కథాగమనమునకు అడ్డు తగులుచుండును. ఆనేక వర్ణనలలో ప్రాచీన కావ్యచ్ఛాయలు, అనుకరణములు గోచరించును.
“పల్లవ వైభవాస్పదములు పదములు" (భాగవతము)
“పల్లవ సంపదాస్పదములు పదములు" (1-204)
క. సరి దావచ్చిన వచ్చును
సరసంబుగ నారికేళసలిలము భంగిన్ (సుమతిశతకము)
