నాటక ప్రదర్శనము
37
నాటకదర్శనమున నంతనమొందవలయునని విచ్చేసిన ద్రష్టలను నాటకమధ్యమున నేడ్చించి నాటకాంతమునఁగూడ నేడ్పించి యేడ్పుతో నింటికిఁ బంపించుట బాగుగ నుండదని మనవారు నుఖాంతనాటకములే యొనర్చి యుందురా? అదికూడఁ గారణము కాదని తోంచుచున్నది. మనమే పూర్వమునఁ బడిన కష్టములను బ్రస్తుత నుఖావస్థలోఁ దలఁచుకొనఁగఁ దాత్కాలికముగఁ గొంత మనస్సు కలఁత నొందినను వర్షనాతీతమైన యొక యుత్సాహము-నౌన్నత్యముతోఁ గూడిన యొక విచిత్రానందానుభవము-మనమనస్సున నంకురించును. ఇతరులు పూర్వమునం బడిన కష్టములు మనము సుఖస్తితిలోఁ బ్రదర్శింపఁ బడఁగఁ జూడఁగ నటులే యంతకంలు నెక్కువగ నొక్కన్వల్ప చింతాచ్చాయావృతమగు నానందము వైరాగ్యగంధిల మగు నొకచి[త్ర మనశ్శాంతి యుదయించును. ఇట్టి యనుభవము మనకు లేదు, దానికిఁ గారణము మనలోఁ గష్టాంతనాటక శూన్యతయే. ప్రాపంచిక జన సంఘార్హశేముషీనాథుండని చెప్పఁబడిన Aristotle అను నాతండిట్లు తలఁచెనని Addison వ్రాయుచున్నాఁడు. Aristotle considers the tragedies that were written in either of these kinds and observes that these which ended unhappily had always pleased the people and carried away the prize in the public disputes of the stage from those that ended happily. Terror and commiseration leave a pleasing anguish in the mind and fix the audience in such serious composure of thought as is much more lasting and delightful than any little transit of joy and satisfaction యిదిగాక Sencea యనునాతఁ డిట్లు చెప్పెనని Addison చెప్పుచున్నాఁడు. A virtuous man struggling with misfortunes is such a spectacle as gods might look upon with pleasure and such as it is when one meets within the representation of a well-written tragedy. Diversions of this kind wear out of our humanity is the ornament of our nature. They soften in solace to the affliction and subdue the mind to the dispensations of Providence.
ఇట్టి యుపయోగము లున్నట్లు బుద్దిమంతులు చెప్పుచున్నారు. అది యంత యుపయోగప్రదమైనప్పుడు-నది ప్రకృతి కెంతమాత్రము భిన్నముకాని దైనప్పుడు- నట్లూచరింపక్షపోవుట యేల?
ఇదిగాక ఒక కవి యిట్లు పలుకుచున్నాండు.
గీ. మానిసికి నున్నదేదైన. లేని దగును!
లేనిదే యుండఁదగినది; లేనిదాని
కేడ్వఁదగినది యుండి లేకేడ్పులేక
లేకయేడుపే బ్రతుకగు లోకమందు
గీ. ధనమొ రాష్టమొ కీర్తియొ తరుణిమణియొ
యేదొ పైంబడ దని యెప్పు డేడ్వవలయు
వస్తు వెద్దానికా బ్రతుకువాఁడె కాని
బ్రతుకుకొఱకునె బ్రతికెడువాఁడు లేఁడు.