పుట:శ్రీసూర్య శతకము.pdf/11

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

ఉ.కాలమునుం బయస్సులను గాంచి యొసంగి ప్రజాసుఖం బిడున్
జాలఁ జరిఁచు ప్రొద్దుట, నికన్ విరమించును, దీర్ఘ దుఃఖజం
బాలభవాబ్ధి కోడలు సుమీ రవి గోవులు భవ్యపావన
త్వాలము లవ్వి మీకుఁ పరమాధిక తుష్టిని పుష్టి నిచ్చుతన్. 9ప.

ఇందు 'రవిగోవులు' అనుట యెంతో చక్కగా నున్నది - రవిగోవులు సూర్యకిరణములు-సూర్యుని గోవులు ధేనువులు అను అర్థద్వయ మప్రయత్నముగా లభించుచున్నది. 'దీర్ఘదుఃఖ ప్రభవభవ భయోదన్య దుత్తారనావో' అను మూలమునకు రెండు పక్షములు.

"దీర్ఘదుఃఖ జూడాలభవాబ్ధి కోడలు సుమీ రవిగోవుల"నుట యత్యంతము నన్వర్థమై మనోహరముగా నున్నది. మూలమున శ్లేషోపమాలంకారము గలదు. ఈ యనువాదమున కూడ అలంకారము లేకపోలేదు. అందలి శ్లేషోపమ యిందు రూపకాలంకారమైనది. ఇది శ్రీరామ కవిగారి అలంకారశాస్త్ర పరిజ్ఞానమును వ్యక్తపఱచును.

3. పద ప్రయోగ నైపుణ్యము.

తత్సమపదములను ప్రయోగింపక, తిక్కనవలె, యలతి యలతి తెలుగు పదములతో మూలభావమును వెల్లడి సేయుట యిందు చాలగా గలదు.

మూర్ఖ ద్ర్యెధాతురాగః తరుషు కిసలయో విద్రుమౌఘ స్సముద్రే
దిజ్మాతంగో త్తమాంగే ష్వభినవ నిహితస్సాంద్ర సిందూర రేణు
సీమ్నివ్యోమ్నశ్చ హేమ్నస్సుర శిఖరి భువో జాయతే యః ప్రకాశః
శోణిమ్నాసౌ ఖరాంశో రుషసి దిశతు కశ్శర్మ శోభైక దేశః. 41 శ్లో.

కొండలయందు జేగురులు, చెట్లకు చిగుళ్ళు, సంద్రమున పగడములు, దిగ్గజమున సిందూరములు-నై మేరు పర్వతమునకు నెఱదనము కలిగించు బాల సూర్య కిరణములు మీకు శ్రేయస్సు ప్రసాదించును. దీనికి వ్యాసమూర్తి శాస్త్రిగారి తెనుగు సేత.

మ. జలధి న్విద్రుమముల్, ద్రుమాళిఁ జివురుల్ శైలంబునం జేవురుల్
బలభిత్కుంభిశిరంబులం దభినవ ప్రత్యగ్ర సిందూర ధూ