పుట:భరతరసప్రకరణము.pdf/84

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

యుద్ధవీరరసమందు యుద్ధమున సహాయమును వెతకుట, యుద్ధమున కుచితమైనపటుత్వము, భయపడినవారలకు అభయమిచ్చుట మొదలయిన అనుభావములును, హర్షము, గర్వము, అమర్షము మొదలయిన వ్యభిచారిభావములును గలవు.

దయావీరరసలక్షణం

స్వార్థప్రాణవ్యయేనాపి ప్రపన్నత్రాణశీలతా.

341


ఆశ్వాసన్తోక్తయస్థైర్యమిత్యాద్యా విక్రియా మతాః,
దయావీరే మతిధృతి ప్రముఖావ్యభిచారిణః.

342

వీరరసమందు తనఅర్థము ప్రాణము పోఁగొట్టుకొనియైనను తన్ను శరణుచొచ్చినవారలను రక్షించెడిస్వభావము, ఊఱటపలుకులు, స్థిరత్వము ఇవి మొదలయిన యనుభావములును, మతి ధృతి మొదలైన వ్యభిచారిభావములును గలవు.

దానవీరరసలక్షణం

స్మితపూర్వాభిభాషిత్వం స్మితపూర్వం చ వీక్షణం,
ప్రసాదాద్బహుదాతృత్వం తద్వాచామనుమోదనం.

343


గుణాగుణవిచారాద్యా అనుభావాస్సమీరితాః,
దానవీరే ధృతిర్హర్ష ఇత్యాద్యా వ్యభిచారిణః.

344

దానవీరరసమందు మందస్మితపూర్వకమైనపలుకు, స్మితపూర్వకమయినచూపు, దయ చేసి విశేషముగ ఇచ్చుట, వారిపలుకులను అనుమోదించుట, గుణాగుణవిచారము మొదలైన అనుభావములును, ధృతియు హర్షము ఇవి మొదలైనవ్యభిచారిభావములును గలవు.

కరుణరసలక్షణం

విభావై రనుభావైశ్చ సాత్వికైర్వ్యభిచారిభిః,
సదస్యాస్వాద్యతాం నీతః శోకః కరుణ ఈరితః.

345