Jump to content

పుట:భరతరసప్రకరణము.pdf/70

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

కుట, అస్త్రమును జూచుట, తనభుజములను జూచుకొనుట, గర్జించుట మొదలైనవి గలుగును.

భృత్యవిషయక్రోధో యథా

భృత్యక్రోధే తు చేష్టాస్స్యుర్నేత్రాంతపతదశ్రుతా.

269


తూష్ణీం ధ్యానం చ నైశ్చల్యం శ్వసితాని ముహుర్ముహుః,
మౌనం వినమ్రముఖతా భుగ్నదృష్ట్యాదయో మతాః.

270

భృత్యక్రోధమందు కన్నీరు కారుట, ఊరక ధ్యానించుట, కదలకయుండుట, అడుగడుగునకు నిట్టూర్పులు విడుచుట, మాటలాడకయుండుట, తలవంచుకొనుట, భుగ్నదృష్టి మొదలైనవి గలుగును.

మిత్రక్రోధో యథా

మిత్రక్రోధేతు చేష్టాస్స్యుః భావగర్భవిభూషణం,
భ్రూభేదనిటలస్వేదకటాక్షారుణిమాదయః.

271

మిత్రక్రోధమందు భావగర్భముగ భూషించుట, కనుబొమ్మలు భేదపడుట, నొసటఁ జెమట కలుగుట, కన్నులు ఎఱ్ఱనౌట మొదలయినవి గలుగును.

పూజ్యక్రోధో యథా

పూజ్యక్రోధే తు చేష్టాస్స్యుస్స్వనిందా నమ్రవక్త్రతా,
అనుత్తరప్రదానాంగస్వేదగద్గదతాదయః.

272

పూజ్యక్రోధమందు తన్ను తాను నిందించుకొనుట, తలవంచుకొనుట, ప్రత్యుత్తరము చెప్పకుండుట, దేహమున చెమట గలుగుట, కంఠగద్గదము మొదలైనవి గలుగును.

భృత్యాదికోపత్రితయే తత్తత్కోపోదితాః క్రియాః,
మిథః స్త్రీపుంసయోరేవ రోషః స్త్రీగోచరః పునః.

273