జుగుప్సాస్థాయిలక్షణం
| | అహృద్యానాం పదార్థానాం దర్శనశ్రవణాదిభిః. | 264 |
| | మనస్సంకోచనం యత్సా జుగుప్సా తత్ర విక్రియాః, | 265 |
| | సర్వాంగధూననం కుత్సా ముహుర్నిష్ఠీవనాదయః, | |
అయోగ్యవస్తువులను జూచుట వినుట మొదలైనవానిచేఁ గలుగు మనస్సంకోచము జుగుప్సాస్థాయి యనఁబడును. ముక్కు మూసికొనుట, వేగముగఁ బోవుట, ముఖమును వంకర చేసికొనుట, సర్వాంగధూననము, అసహ్యపడుట, మాటిమాటికి ఉమ్మివేయుట మొదలైనవి గలుగును.
క్రోధస్థాయిలక్షణం
| | భవేత్ప్రజ్వలనం క్రోధః పురాక్షేపాదిసంభవః. | 266 |
| | ఫుల్లనాసాపుటోద్వృత్త తారకాద్యనుభావయుక్, | 267 |
పురాక్షేపాదులచేఁ గలుగు మనఃప్రజ్వలనము క్రోధస్థాయి యనఁబడును. ఇది ఫుల్లనాసాపుటము, గిరగిరతిరుగు నల్లగ్రుడ్లు, మొదలైన అనుభావములను గలదై యుండును. దీనికి శత్రువులు, భృత్యులు, స్నేహితులు, పూజ్యులు, ఈనలుగురు విషయు లనఁబడుదురు.
శత్రువిషయక్రోధో యథా
| | ముహుర్దష్టోష్ఠతా భంగో భ్రుకుట్యా దంతఘట్టనం, | 268 |
| | స్వభుజావేక్షణం కంఠగర్జాద్యాశ్శాత్రవక్రుధి, | |
శత్రు విషయక్రోధమందు అడుగడుగునకు పెదవులు కొఱుకుకొనుట, కనుబొమలు వంకరయవుట, పండ్లు కొఱుకుట, చేతులను పిసుకుకొనుట, దేహమువణఁ
