పుట:భరతరసప్రకరణము.pdf/61

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

త్రాసలక్షణం

త్రాసస్స్యాచ్చిత్తచాంచల్యం విద్యుత్క్రవ్యాదగర్జితైః,
తథాభూతభుజంగాద్యైర్విజ్ఞేయా స్తత్ర విక్రియాః.

227


ఉత్కంపగాత్రసంకోచ రోమాంచ స్తంభగద్గదాః,
ముహుర్నిమేషో విభ్రాంతి పార్శ్వస్థాలంబనాచయః.

228

మెఱపు, రాక్షసులు, ఉఱుము, పిశాచము, సర్పము మొదలైనవానిచేఁ గలుగు చిత్తచాంచల్యము త్రాస మనఁబడును. ఇందు ఉత్కంపము, దేహసంకోచము, రోమాంచము, స్తంభము, గద్గదము, అడుగడుగునకు ఱెప్పపాట్లు, భ్రమ, ప్రక్కనుండువారిని పట్టుకొనుట మొదలయినవి గలుగును.

వితర్కలక్షణం

ఊహో వితర్కస్సందేహవిమర్శప్రత్యయాదిభిః,
జనితో నిర్ణయో౽ర్థస్య అసత్యస్సత్య ఏవ చ.

229


అత్రానుభావాస్స్యురమీ భ్రూశిరఃకంపనాదయః,

సందేహము, నిశ్చయము మొదలయినవానిచేఁ గలుగు ఊహాత్మకమును సత్యాసత్యనిర్ణయము వితర్క మనఁబడును. దీనియందు కనుబొమ లెగురవేయుట, తలయాడించుట మొదలయిన యనుభావములు గలుగును.

ఉత్తమాధమమధ్యేషు సాత్వికవ్యభిచారిణః.

230


విభావా అనుభావాశ్చ వర్ణనీయా యథోచితం,

ఉత్తమ అధమ మధ్యమ స్వభావముగలవారియందు విభావానుభావసాత్వికభావవ్యభిచారిభావములు యథోచితముగ వర్ణింపఁదగినవి.

స్వాతంత్ర్యాత్పారతంత్ర్యాచ్ఛ ద్వివిధా వ్యభిచారిణః.

231


వరపోషకతాం ప్రాప్తాః పరతంత్రా ఇతీరితాః,
తదభావే స్వతంత్రాస్స్యుః భావా ఇతి చ తే స్మృతాః.

232