| | శరీర గౌరవాద్యాశ్చ అనుభావా ఇహ స్మృతాః, | |
ఆస మొదలైనవానిచేఁ గలుగుజాగును తాళలేకయుండుట ఔత్సుక్య మనఁబడును. ఇందు వేగముగ నడచుట, పడకలోనుండి లేచుట, చింతించుట, శరీరము బరువగుట మొదలైనవి గలుగును.
నిద్రాలక్షణం
| | మందస్వభావవ్యాయామనిశ్చింతత్వసమాధిభిః. | 198 |
| | మనోనిమీలనం నిద్రా చేష్టా స్తత్రాస్యగౌరవం, | 199 |
| | నిశ్వాసోచ్ఛ్వసితే గాత్రస్వేదో నేత్రనిమీలనం, | 200 |
మందస్వభావము, వ్యాయామము, నిశ్చింతత, సమాధి, వీనిచేఁ గలుగు మనోనిమీలనము నిద్ర యనఁబడును. ఇందు ముఖగౌరవము, కన్నులు జొలాయించుట, అంగములపరివర్తనము, ఉచ్ఛ్వాసనిశ్వాసములు, దేహమందు చెమటపోయుట, నేత్రములు మూతపడుట, దేహసంకోచము, తెలివిలేకయుండుట ఇవి గలుగును.
అపస్మారలక్షణం
| | ధాతువైషమ్యదోషేణ భూతావేశాదినా కృతః, | 201 |
| | ధావనం పతనం స్తంభో భ్రమణం నేత్రవిక్రియా, | 202 |
వాతపితశ్లేష్మధాతువుల హెచ్చుతక్కువ, దోషము, దయ్యము సోకుట మొదలైనవానిచేతఁ జేయఁబడిన మనస్సుయొక్క క్షోభము అపస్మార మనఁబడును. ఇందు వణకుట, పరుగెత్తుట, పడుట, కదలకుండుట, తిరుగుట, నేత్ర
