పుట:భరతరసప్రకరణము.pdf/42

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

ప్రళయలక్షణం

ప్రళయస్సుఖదుఃఖాద్యై శ్చేతసస్తు విసంజ్ఞతా.

137

ప్రళయమనఁగా సుఖదుఃఖాదులచేఁ గలుగు ప్రజ్ఞాభంగము.

ఏతేషాం సత్వమూలత్వాత్ భావానాం సాత్వికప్రథా,
అనుభావాశ్చ కథితాః భావసంసూచనాదయః.

138


ఏవం ద్వైవిధ్యమేతేషాం దర్శితం భావకోవిదైః,

సత్వమూలములైనవిగనుక వీనికి సాత్వికభావములని పేరు. భావసంసూచనాదులు అనుభావము లనఁబడును. ఇట్లు అనుభావములు రెండువిధములు గలిగియుండును.

విభావా అనుభావాశ్చ తే భవంతి పరస్పరం.

139


కార్యకారణభావాశ్చ జ్ఞేయా భావవిశారదైః,

విభావానుభావములు ఒకటికొకటి కార్యకారణభావములుగాను భావజ్ఞులచే నెఱుఁగఁదగినవి.

ఇత్యనుభావాస్సమాప్తాః

అథ వ్యభిచారిభావా నిరూప్యంతే

వ్యభీ ఇత్యుపసర్గౌ ద్వౌ విశేషాభిముఖత్వయోః.

140


విశేషేణాభిముఖ్యేన చరంతి స్థాయినం ప్రతి,
వాగంగసత్వయుక్తా యే జ్ఞేయాస్తే వ్యభిచారిణః.

141

పలుకు, దేహము, సత్వము, వీనితోఁ గూడినవై స్థాయికి విశేషాభిముఖములుగాఁ దిరుగుభావములు వ్యభిచారిభావములని యెఱుఁగవలయును.

విచారయంతి వా సమ్యగితి సంచారిణో౽పి తే,