పుట:భరతరసప్రకరణము.pdf/37

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

లలితలక్షణం

విన్యాసభంగిరంగానాం భూవిలాసమనోహరాః.

117


సుకుమారా భవేయుశ్చేత్ లలితం తదుదీరితం,

అంగవిన్యాసచమత్కారములు, మనోహరభ్రూవిలాసములు, సుకుమారము లౌచుండిన అది లలిత మనఁబడును.

విహృతలక్షణం

ఈర్ష్యయా మానలజ్జాభ్యామదత్తం యోగ్యముత్తరం.

118


క్రియయా వ్యజ్యతే యత్ర విహృతం తదుదీరితం,

ఈర్ష్యచేతగాని, కోపముచేతగాని, సిగ్గుచేతగాని తగుపాటియుత్తర మియ్యక క్రియలచేఁ దెలుపఁబడెనేని అది విహృత మనఁబడును.

వాగారంభానుభావా నిరూప్యంతే

ఆలాపశ్చ విలాపశ్చ సల్లాపశ్చ ప్రలాపకః.

119


అనులాపో౽పలాపశ్చ సందేశశ్చాతిదేశకః,
నిర్దేశశ్చాపదేశశ్చ వ్యపదేశోపదేశకౌ.

120


ఏవం ద్వాదశధా ప్రోక్తో వాగారంభా విచక్షణైః,

ఆలాపము, విలాపము, సల్లాపము, ప్రలాపము, అనులాపము, అపలాపము, సందేశము, అతిదేశకము, నిర్దేశము, అపదేశము, వ్యపదేశము, ఉపదేశము, ఈపండ్రెండును వాగారంభానుభావము లనఁబడును.

ఆలాపవిలాపలక్షణే

తత్రాలాపః ప్రియోక్తిస్స్యాద్విలాపో దుఃఖజం వచః.

121

అందు సంతోషపుమాట ఆలాప మౌను. దుఃఖముచేఁ గలుగుపలుకు విలాప మౌను.