పుట:భరతరసప్రకరణము.pdf/25

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

చతుర్విధశృంగారనాయకలక్షణం

ఏతే శృంగారవిషయాశ్చత్వారస్స్యుః పృథక్పృథక్,
అనుకూలో దక్షిణశ్చ ధృష్టశ్శఠ ఇతి స్మృతాః.

68

శృంగారవిషయులైన ఈనాయకులు అనుకూలుఁడు, దక్షిణుఁడు, ధృష్టుఁడు, శకుఁడు అని వెవ్వేఱుగ నలుతెఱఁగు లగుదురు.

అనుకూలనాయకలక్షణం

ఏకాయత్తో౽నుకూలస్స్యాత్సదా తామనురంజయన్,
అన్యస్త్రీదర్శనాదిభ్యో నివృత్తనిజమానసః.

69

ఇతరస్త్రీలను జూచుట మొదలయిన వ్యాపారరహితుఁడును, స్వస్త్రీయందే ప్రేమగలవాఁడునై యుండువాఁడు అనుకూలుఁ డనఁబరగును.

దక్షిణనాయకలక్షణం

బహ్వీషు విద్యమానాసు స్వాశ్రితాసు నిరంతరం,
సమప్రీతిం ప్రకుర్వాణః స దక్షిణ ఇతి స్మృతః.

70

తన్నాశ్రయించిన అనేకస్త్రీలయందు సమముగ ప్రీతిఁజేయువాఁడు దక్షిణుఁ డనఁబరగును.

ధృష్టనాయకలక్షణం

వ్యక్తాగా రతభీర్ధృష్టః వారితో౽పి న ముంచతి,
తామేవానుసరత్యాశు ప్రణామానునయాదిభిః.

71

ఎవ్వడు తనయపరాధము నాయికచే నెఱుఁగఁబడినను భయములేక యుండునో తొలఁగించినం దొలఁగఁడో ఆనాయికనే త్వరగా నమస్కారము మొదలయిన ఉపాయములచే అనుసరించునో వాడు ధృష్టుఁ డనఁబరగును.