పుట:భరతరసప్రకరణము.pdf/10

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


సూ.

 విభావానుభావవ్యభిచారిసంయోగాద్రసనిష్పత్తిరితి భరతసూత్రం.

విభావ అనుభావ వ్యభిచారిభావముల చేరికవలన రసము గలుగుచున్నదని భరతసూత్రము.

విభావోనామ

రత్యాదిస్థాయినో యేన భావ్యంతే నితరామితి,
అతో౽సౌ భావసారజ్ఞైర్విభావ ఇతి కథ్యతే.

4

రతి మొదలగు స్థాయిభావములు దేనిచే మిక్కిలి భావింపఁబడుచున్నవో అవి భావజ్ఞులచే విభావమని చెప్పఁబడుచున్నది.

అనుభావోనామ

రత్యాదిస్థాయినస్సమ్యక్చింతాదీంశ్చ తతః పరం,
అనుభావయతీత్యేష త్వనుభావ ఇతీర్యతే.

5

ఏది రతి మొదలగుస్థాయిభావములను, చింత మొదలగు వ్యభిచారిభావములను స్ఫురణమునకుఁ దెచ్చుచున్నదో యది యనుభావమని చెప్పఁబడును.

వ్యభిచారిభావోనామ

విశేషేణాభిముఖ్యేన సంయాతి స్థాయినం ప్రతి,
వ్యభిచారీతి విజ్ఞేయో భావో భావార్థకోవిదైః

6

ఏభావము రత్యాదిస్థాయిభావముల కెదురుగా సంచరించుచున్నదో అది వ్యభిచారిభావమని భావార్థజ్ఞులచే నెఱుఁగఁదగినది.

విభావాదిభావానాం స్థాయినాం చ సంయోగో యథా

కార్యకారణతాయోగః విభావస్థాయినో ర్మిథః,

స్థాయియైనది విభావములచే పుట్టింపఁబడునదిగనుక స్థాయివిభావముల కొకటొకటికి కార్యకారణభావము సంబంధమని చెప్పఁబడుచున్నది.