పుట:తెలుగు వాక్యం.pdf/79

సంశ్లిష్ట వాక్యాలు

65

2.72713 : ప్రధాన వ్యాపారం స్థితిబోధకమైనప్పుడు కి విభక్తి పరమైన భావార్థకనామం పై రెండు అర్థాలకన్నా భిన్నమైన అర్థంలో కనిపిస్తుంది. ఈ అర్థంలో వాక్యం మొత్తాన్ని అస్త్యర్థక క్రియకు కర్తగా భావించవచ్చు.

(173)⁠

a. అతనికి మనుష్యులతో మాట్లాడటానికి (time) టైం లేదు. b. నాకు రాసుకోటానికి తీరిక ఉండటం లేదు. c. కాలేజిలో చదువుకోటానికి వీలుండదు.

⁠

పై వాక్యాలన్నిటిలో ప్రధానవాక్యంలో కర్తతోగాని, అనుభోక్తతోగాని, ఉపవాక్యంలో కర్త అభిన్నమయి ఉండాలి.

2.7272 : అధికరణార్థకమైన లో, మీద అనే విభక్తులతో భావార్థక నామం ప్రయోగించినప్పుడు కూడా ఈ నియమం వర్తిస్తుంది.

(174)⁠

a. నిద్రపోవటంలోనే అతను రోజంతా గడుపుతాడు. b. కష్టపడటంలోనే సౌఖ్యముంది. c. భావకవులకు ఏడవటంలోనే సుఖముంది.

⁠

2.7273 : భావార్థకం తరవాత తో వస్తే పూర్వ వ్యాపార సమాప్తిని, పరవ్యాపారారంభాన్ని తెలియజేస్తుంది. కేవలస్థితి బోధక ఆఖ్యాతాలనించి, నిష్పన్న మైన అటమంత రూపాలు ఈ అర్థంలో ప్రయోగ యోగ్యాలు కావు. ఈ అర్థంలో తో తోటి అనే రూపంలో రావచ్చు. సాధారణంగా ఈ రూపంమీద ఏ వార్థకమైన ఏ శబ్దం వస్తుంది. ఈ వాక్యాల్లో ఏకకర్తృక నియమం లేదు.

(175)⁠

a. అమె అన్నం తినటంతోటే నిద్రపోతుంది. b. నన్ను చూడటం తోటే వాడి మొహం తెల్లబడ్డది. c. పిల్లలు క్లాసుకి రావటం తోటే టీచరు పాఠం మొదలు పెడుతుంది. * d. ఆమె అందంగా ఉండటంతోటే అతను పెళ్ళికొప్పుకున్నాడు. * e. ఆమెకు తలనొప్పిగా ఉండటంతోటే నేను వెళ్ళాను.

⁠

పై వాక్యాలు (d, e) లు వ్యాకరణ విరుద్ధం కావటానికి నామ్నీకృతాఖ్యాతం స్థితిబోథకం కావటమే. మనోవ్యావార బోధక క్రియలతో నామ్నీకరించినప్పుడు