4. సంయుక్త వాక్యాలు
కొన్ని సమాన ప్రతిపత్తి గల వాక్యాలు కలిసి ఒక వాక్యంగా ఏర్పడితే సంయుక్త వాక్యమవుతుంది. వాక్య సంయోగాన్ని సూచించటానికి ఇంగ్లీషులో and, or, but వంటి శబ్దాలను. హిందీలో ఔర్ , యా, మగర్ వంటి శబ్దాలనూ ప్రయోగిస్తారు. ఈ శబ్దాలు వాక్య సంయోగాన్నే కాక పద, పదబంధ సంయోగాన్ని కూడా సూచిస్తై. పై శబ్దాలు వాక్యాల మధ్య భిన్న సంబంధాల్ని వ్యక్తం చేస్తై. and అనే శబ్దం సంకలన సంబంధాన్ని, or శబ్దం వికల్ప సంబంధాన్ని, but వైరుధ్యాన్ని సూచిస్తై. తెలుగులో అన్నిచోట్లా ఇట్లాంటి శబ్ద ప్రయోగం లేదు.
4.11 : తెలుగులో రెండు వాక్యాలను ఒకదాని తరవాత ఒకటి ప్రయోగించి వాటి మధ్య సంబంధాలు ఆర్థాన్ని బట్టే గ్రహిస్తాం. సంకలన సంబంధంలో ప్రత్యేకమైన శబ్దంలేదు. వాక్యం చివరలో స్వరోచ్చారణ ద్వారా ఈ సంబంధం వ్యక్త మవుతుంది.
| (227) | a. సుబ్బారావు తెలివైనవాడు, సుజాత అందమైనది. | |
(227) a లో కలిపిన రెండు వాక్యాల్లో సమానాంశ లేదు. ఆ రెంటినీ ఒక వాక్యంగా భావించినా, రెండు వాక్యాలుగా భావించినా భేదం లేదు. అట్లాంటి భేదాన్ని సూచించే శబ్దాలు కూడా లేవు. (227) b. ని ఒక వాక్యంగా భావించటానికి వీలుంది. రెండిటిలోనూ కర్త (ఉద్దేశ్యం) ఒకటే అయినప్పుడు సనామ బంధలోపం జరిగింది. ఈ రెండూ కలిపి ఒకే వాక్యం అనటానికి ఇంకో ఆధారం ఉంది.
| | c. సుజాత తెలివైనది. సుజాత అందమైనది.
| |
(227) b, c లను పోల్చి చూస్తే ఈ భేదం తెలుస్తుంది. b లో సనామబంధ
