అనుకృతి
89
3.821 : అని తో ఉన్న విషయార్థక నామం ఉండు క్రియాయోగంలో కాంక్షార్థ మవుతుంది.
| (208) | నాకు ఇవాళ సినిమాకు వెళ్ళాలని ఉంది. | |
దీనిలో నిర్మాణాన్ని ఈ కింది విధంగా చూపించవచ్చు .
| (209) | a. (1) నాకు (ఒక కోరిక) ఉంది. - గర్బివాక్యం | |
గర్భవాక్యంలో కాంక్షార్థకనామం స్థానంలో సంపూర్ణవాక్యం ప్రయోగించ వచ్చు. ఈ వాక్యం ఆ కోరికను స్పష్టపరుస్తుంది. అట్లా ప్రయోగించినప్పుడు అని చేరుతుంది. గర్భి వాక్యంలో కు బంధంతో సమబోధకమైనప్పుడు గర్భవాక్యంలో కర్త లోపిస్తుంది. ఇట్లా సమబోధకం కానప్పుడు ఈ లోపకార్యం జరగదు. ఉదాహరణకు "[[నాకు [మా ఆవిడ సినిమాకు వెళ్లాలని] ఉంది] ]" అన్న వాక్యంలో గర్భ వాక్యకర్త లోపించదు.
3.822 : పైన గర్భివాక్యంలో వెళ్ళాలి అనే క్రియకు మూలరూపం వెళ్ల + వలయు. అదే కొన్ని వ్యాకరణ కార్యాలవల్ల ఆలి, ఆల అని మారింది. ఇదే అర్థంలో ఈ కింది వాక్యాన్ని కూడా ప్రయోగించ వచ్చు.
| (210) | నాకు ఇవాళ సినిమాకు వెళదామని ఉంది. | |
ఇక్కడ దాం అనే క్రియాంత ప్రత్యయం వ్యస్తంగా ఉభయ ప్రార్థనంలో వస్తుంది. ఉదా : మనం ఇవాళ సినిమాకు వెళదాం కాని (200) లో ఇది ఉభయ ప్రార్థనం కాదు. అందువల్ల గుప్త నిర్మాణంలో ఉభయ ప్రార్థన క్రియను ప్రతిపాదించే వీలులేదు. గర్భివాక్యంలో కు బంధంతో గర్భవాక్యంలో కర్త సమబోధక మైనప్పుడు వికల్పంగా దాం అనే రూపాన్ని సూత్రంద్వారా ఆదేశంగా తెచ్చుకోవటమే మార్గం. సమబోధకం కానప్పుడు ఈ ఆదేశం జరగదు. ఉదాహరణకు ఈ కింది వాక్యం వ్యాకరణ విరుద్ధం.
