పుట:తెలుగు భాషాచరిత్ర.pdf/268

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

కావ్యభాషా పరిణామం 253

(22) -ఉ + ఓ- > ఓ- ;-

పాడుచు + ఓడ = పాడుచోడగడపే (స. వెం. అ. I 95).

(23) -ఎ + అ- > అ- :- నూనె + అంటె = నూనంటె (ప. రం.మ V 18)

8.13. హల్సంధులు : అచ్సంధులకంటే హల్స౦ధులు వ్యవహారానికి మరీ దగ్గరగా ఉండేవి ఈ కాలపు కవులు చేసినారు. ఉదా :-

(1) -గ్‌ + క్‌- > క్క్- :-

అడుగు + కొని = అడుక్కొని (అ. నా. హం. III 142), అడుగు + కోలు = అడుక్కోలు సుంకము (అ.నా. హం. IV 84)

(2) -ట్‌ + ల్‌- > ట్ల్- :-

ఇంటి +- లోకి = రెడ్డినింట్లోకి బిలిచి (అ. నా. హం. III 91).

(3) -డ్‌ + ర్‌- > డ్ర్- :-

రెండు + రాగములు = ముప్పదిరె౦డ్రాగములు (కా.మ.ష II 181)

(4) -డ్‌ + న్‌- = న్న్ :-

రెండు + నెల్లు (నెలలు) = రెన్నెల్లు, మూన్నెల్లు, రెన్నాళ్ళు (క.వ.రా. vol. II పుట. 83 & 84)

(5) -డ్‌+ న్‌- > ణ్ణ్- "-

రెండు + నెల్లకు (నెలలకు) = నెలరెణ్ణెలకు (ఋ.వెం.చం.I 14)

మెడ + నూలు = మెణ్ణూలు (అ. నా. హం. III 91)

(6) -డ్‌ + న్- > ళ్న్- :-

ఏడు + నూరు = ఏళ్నూరును (చెం.కా.రా. I 26)

(7) -ల్‌ + న్‌- > ల్ల్‌- :-

నెల + నాళ్ళలో == నెల్ణాళ్ళలో (కూ. జ. చం. I 56)