కావ్యభాషా పరిణామం 241
అదిని = కలికాదిని (కా.ఆ.అ. పీఠిక.90), నీతండ్రి + ఆన = నీతండ్రాన (ఆ.కా. II. 71) మొదలైనవి. ముత్తేల హారములను (చెం. కా. రా. II 33), కడేలు (కూ. జ. చం. II-88) వంటి శబ్దాలలోని ఏ కారం ధ్వనికూడ ఇటువంటిదేకావచ్చు.
8.2. ఋకారం మనకు తత్సమశబ్దాలలో మాత్రంరావలె. ఇది, సంస్కృత వర్ణసమామ్నాయంనుండి తెలుగుకువచ్చిన అచ్చు. కాని అహోబలపతివంటి లాక్షణికుడే ఈ వర్ణాన్ని దేశ్యపదంలో వాడినాడు. బ్రుంగి అని రేఫతో చెప్పవలసిన మాటను యతికోసం కాబోలు 'బృ౦గి తపించి తత్తనువువీడిన' (అ. కా. I.291) అని ప్రయోగించినాడు. దీనిని విశేష ప్రయోగంగానే గ్రహించాలె, లేదా 'ఋ' కారానికి ఉండే విశిష్టమైన ఉచ్చారణ జారిపోయి 'రు' ఉచ్చారణతో సమానమై పోయిందనుకోవాలె.
అన్యదేశ్యాలలో వచ్చే వర్ణాలుతప్ప హల్లులగురించి ఈ యగంలో చెప్పుకోవలసిందేమీలేదు. సాధురేఫానికి శకటరేఫానికి ఉన్న భేదం ఉచ్చారణలో ఎన్నడో నశించిపోయింది. కనుక ఈ యుగానికంటె ప్రాచీనుల రచనలలోనే ఒక రేఫానికి మరొక రేఫం కనుపడుతవి. ఈ కాలపు కృతులలోకూడ ఇటువంటి తబ్బిబ్బులు చాలా ఉన్నవి.
8.3. తెలుగుపై ఫార్సీ, అరబీభాషల ప్రభావం కాకతీయ సామ్రాజ్య పతనానంతరం ప్రారంభమై బహ్మానీ రాజ్యస్థాపనతో బలపడి, ఖుతుబ్షాహి పాలనతో స్థిరపడింది. శ్రీనాథుని కాలంనుండి మన కావ్యాలలో ఈ భాషలపదాలు దినదినం పెరుగుతున్నవి. ఈ అన్యదేశ్యాలలో వచ్చే f, x, y, z వర్ణాలకు సామ్యంకలిగిన పఫ, కఖ, గ, జ వర్ణాలనే తెలుగుకవులు వాడినారుకాని మన వర్ణమాలలో ప్రత్యేకంగా వేరేగుర్తులు చేర్చలేదు. ఈ ధ్వనుల ఉచ్చారణలో వాటి మోలికతను మనవాళ్ళు కాపాడినారో లేదో తెలియదు. ఫార్సీ, అరబీ వర్ణమాలాధారం గల ఉర్దూ, రాజ భాషగా 1948 నాటి వరకూ తెలంగాణంమీద ప్రభుత్వం నెరపింది కనుక పైన పేర్కొన్న అన్యదేశ్య వర్ణలను ఉచ్చరించేటప్పుడు తెలంగాణంవారు ఇప్పటికీ వాటి మౌలికధ్వనులను కాపాడుతున్నారు కాని తెలంగాణం బయటమాత్రం ఆ వర్ణాలతో సామ్యంకలిగిన తెలుగువర్ణాలనే వాడుతున్నారు. చాళుక్యసీమ రాయలసీమలలో నూరు నూటయాబై యేండ్రుగా ఫార్సీ, అరబీ ప్రభావం తగ్గినదేకాని అంతకుపూర్వం ఆంధ్రదేశం అంతా ఆ ప్రభావానికి లోనైనదే. ఆ ప్రభావానికి లోనైన తరాలుగడచి
(16)
