శాసన భాషా పరిణామం 177
ఉందనటాన్ని ఇది నూచిస్తుంది. ఉదా : తీసి/తీశి (NI 2 కందుకూరు 48.80,1650/SII 10.772.18,1696). (h) మ్ర/మ్బ్ర: మ,ర ల సంయుక్త వర్ణాలలో ఉచ్చారణలో బకారం చేరటం ప్రాచీనా౦ద్రలోను, ఆధునికా౦ద్రలోను కనిపిస్తుంది. ఉదా : (తామ్ర/) తామ్బ్ర౦ (SII 16.77.159, 1525/) NI 2 కందుకూరు 48.47,1650). (i) ంవ/ంహ్వా: ంహ/ంహ్వ; ంస్య/౦స్వ: పూర్ణానుస్వార పూర్వకాలైన వ, హ, స లను రకరకాలుగా రాయటం ఇంతకు ముందు శాసనాల్లోను ఇప్పటి శాసనాల్లోను కనిపిస్తుంది. ఉదా : సంహత్సర (NI 2 కందుకూరు 20 .1640), సంహ్వత్సర (SII 4.949.2, 1761); సిహ్వాసన (SII 7.561.8,1667), సింహ్వాసన (NI 8 రాపూరు 35.7.8,1684); మావసానకు (SII 10.771.18,1692). అనుస్వార పూర్వక ఊష్మాల పైన మకాని, వ (ఊష్మీకృత మకారం) గానీ కనిపించటం ఉచ్చారణకు సంబంధించిన రెండు విశేషాలను నూచిన్తుంది. (అ) అనుస్వారం, అంటే ఈ పరిసరంలో మకారం, ఓష్ట్య అనునాసిక ఊష్మంగా ఉచ్చరింపబడేది. (ఆ) పై వర్ణక్రమం అంతా, అంటే ౦వ, ౦హలు, ఓష్ట్యీకృతం అయ్యేది. ౦హ వర్ణక్రమం వ్హ్వగా ఉచ్చరింపబడటం ఆధునిక కాలంలో కూడా చూడవచ్చు. ఆ కారణంవల్లే అప్పకవి ౦హ, హ్వ లకు ప్రాస కలపటాన్ని నిషేధించాడు (2-261). అయినా ఉచ్చారణ ఆధారంగా కొందరు సమకాలీన కవులు వీటికి ప్రాస కలపటం జరిగింది. అందుకే హ్వా, ౦హ అను ౦హ్వూ గా భావించ వద్దన్నాడు అప్పకవి (పై). సంస్కృత పదాల్లోని హ్మ సంయుక్తాన్ని కూడా శాసన లేఖకులు రకరకాలుగా రాశారు. ఉదా: బ్రా౦హణ(SII 7.79౦.9.1714). బ్ర౦హ్మాండ(SII 10.766.8. 1678). ౦హ(<హ్మ్ర)వర్ణ వ్యత్యయ పలితంకావచ్చు. ౦హ్మలేఖనం ౦వ,౦హ సంయుక్తాలలాగే మొత్తం వర్ణక్రమం అంతా ఓష్ట్యీకృతం అయిఉంటుందనటానికి నిదర్శనం కావచ్చు. (ii) వర్ణభేదకత్వ తటస్టీకరణం (Neutralization of phonemic contrast): ఒక పరిసరంలో రెండు వర్జాలకు భేదకత్వం లేకపోవటంవల్ల ఆ పరిసరంలో రెండు వర్దాల లిపి సంకేతాలను పర్యాయంగా రాయటం జరుగుతుంది. య కారం తర్వాత అ, ఆ లకు, ఎ, ఏ లకు భేదకత్వం లేకపోవటంవల్ల రెండు వర్ణాలను స్వేచ్చగా రాయటం శాసనాల్లో కనిపిస్తుంది. ఎ, ఏ లకు ముందు ఉచ్చ్బారణకోసం యకారం చేరినచోట్లు కూడా ఈ లేఖన భేదం కనిపిస్తుంది. ఉదా; (ఎవ్వరు/యెవ్వరు/) యవ్వరు (SII 5.120.7.1640), (ఎల్ల/) యల్ల (SII 7.790.18,1714). అపదాది స్థానంలో కూడ ఈ భేదం కనిపిస్తుంది. ఉదా; (ఆయెను/) ఆయను (SII 10,762.15-16,
(12)
