పుట:అశ్వలక్షణసారము (మనుమంచిభట్టు).pdf/14

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


గీ.

శూలపాశనిగళ నీలపీతారుణ
గతులబొల్లుగీడు గడిమదలను
క్రిందిపెదవి జమర రుజలందు నెడతెగి
యున్నపుండ్రరేఖ యొప్పదండ్రు.

21


శూలము పాశము నిగళము (శృంఖలు-అరదండములు.) నీలివన్నె పచ్చనివన్నెగల బొల్లులుండరాదు, అందువలన కీడు సంభవించును. తలయందును క్రిందిపెదవియందును ముక్కుజెమరలందును బొల్లియుండరాదు.


సీ.

దంతాధికంబును దంతకనమును హీ
             రాళియైనను విరాళియైన
బిల్లికన్నులు నేకపింగళియును నొంటి
             బీజంబు లెమ్మును బిల్లిచెవియు
దినమునబుట్టిన గనయుద్భవిల్లిన
             జనుబొట్టు కరగుఱ్ఱమునకునున్న
కృష్ణతాలువలు మిక్కిలియైన గొరిజలు
             నల్లని కడు పెల్ల వెల్ల
..............................................
అట్టిహయముల సాలల గట్టజనదు
మల్లయామాత్యపుత్ర నిర్మలచరిత్ర
అహితహృద్భల్ల రాయసౌహత్తిమల్ల.

22


ఎక్కువదంతములు తక్కువదంతములు గలిగిన గుర్రమును కరాళినికరాళిని (వీనియర్ధము ముందు వివరరింపబడును.) పిల్లిగండ్లు కలదియు యేకపింగళి (ఒకకన్నుదృష్టి) ఒకబీజము కలది పిల్లిచెవులు రెండు పిల్లల నీను గుర్రము నల్లని తాలువలు గలది పెద్దపెద్దగిట్టలు గలది మున్నగు దోషంబులుగల గుర్రములను పెంచకూడదు.