తీసి వాళ్ల పక్కకి విసరె తాత. అదే గడియలా అది కిందపడే మాదిరిగా చేసిరి వాళ్లు. నా కండ్లని నేనే నమ్మలే. అంత బాగా కట్టెసాము చేస్తా వుండారు. “మంచి కళాకారులు” అంటా తాత వాళ్లకి పదిరూపాయలు ఇచ్చె. ఆడనింకా కదిలితిమి.
నెమలి, గుర్రము, ఎద్దు వేషాలు వేసుకొని కుణుసులాడతా కీలుగుర్రాల వాళ్లు ఎదురు వచ్చిరి. వాళ్లని చూస్తానే వీళ్లమాదిరిగా నేనూ చేయాలనే బెమ (కొరిక) నాలా పుట్జె.
రచ్చతావ మానునీడలా చిన్న చిన్నోళ్లు కిష్టలీలలు ఆడతా వుంటే చానా కండ్లు చూస్తావుండాయి. ఆంజనేయ గుడితావ కొయ్యి బొమ్మలాట. రామయ్య గుడితావ కోలాట ఆడతా వుండారు. కాలిగజ్జి గల్గుగల్లు అంటా వుంటే ఒక చేతిలా పిల్లనగోవి, ఇంగో చేతిలా బుడిబుడికి (డమరుకం) అల్లాడిస్తా ఆట ఆడతా వుండే గొరవయ్య.
సిడిరన్న (జీనుగారులు) ఎత్తుకొని కుణుసులాడతా వుండే చిన్నోళ్ల సంబరాన్ని చూస్తా ముందరికి పోతిమి.
అప్పటికే తేరుతావ జనం నిండిపోయి వుండారు. తేరుకు పూజచేసి మాకంతా బొట్టు పెటింది అమ్మ
అంటిపండు (అరటిపండు)ని తేరుపైకి జనాలంతా విసరతా వుండారు. నేనూ విసరితిని.
రవంత సేపయినంకా తేరు కదిలె. మేము తేరుదోవలా కదలి పోతావుండాము.
ఆపక్మ తోలుబొమ్మల ఆట చూసేకి జనం తోసులాడతా పోతా వుంటే... డికంబరి ఆట చూసి నాకు దిగులాయె. ఆయప్ప ఒళ్లంతా బండారు (కుంకుమ) పూసుకొని వీపుకు కత్తులు కట్టుకొని కాలికి ఇనుము సర్పిణిలా (చైన్‌) గుండు కట్టుకొని ఆడే ఆటను చూస్తే ఎవరికైనా దిగులవుతుంది. ఆ ఆటగాడు ఎంత థైర్యవంతుడబ్బా అని నాలా నేను అనుకొంటిని.
ఏకనాదం వాయిస్తా అగ్గురారం నారాయణన్న తంబూర వాయిస్తా తిమ్మసంద్రం గోపన్న కంచుతట్టని కొడతా కగ్గదాసం సాకన్న మనిషి కడుపుపైన పొడవుగా వుండే కట్టెని పెట్టి దానిపైన ఎక్కి తమ ఆటతనం చూపే దొమ్మరయ్యలు. నగనగతా నయాండీ ఆటలు. పచ్చకొళము తావ పులివేషగాళ్ల చిందులు.
కొలువు, డోలు వాయిద్యాల పసందైన పాటలు విందులు. అజ్జ అజ్జకి (అడుగు అడుగుకు) అన్నసత్రాలు, పానకం బండ్లు నేలతల్లి బిడ్డల తరతరాల కళాచారం. నరనరాన జీర్ణించుకొన్న తెలుగుదనం. పరసపొద్దుని పసందుగ చేసి పల్లెపల్లెకి పయనమయ్యె,.
(తరువాయి వచ్చే సంచికలో...)
స్పందన
కొయ్యబొమ్మలాట కళాకారుడు/గొంబేగౌడర రామనగౌడ
బామ్మారెడ్డి రామారెడ్డిగారి(గొంబేగౌడర రామనగౌడ) కత అమ్మనుడిలో మొదలుకావడం బాగుంది. ఒక ఎన్నువ(కళ )ను నమ్ముకొని బతుకుతున్న కొందరు తెలుగువారి గురించి కన్నడంలో మంచి ఫొత్తాలు వెలువడుతున్నాయి. వాటిని తెలుగులోకి మార్చి రామచంద్రరావుగారు, అచ్చులోకి తెచ్చి “అమ్మనుడి” మంచిపనిని చేస్తున్నారు. అయితే తెలుగుచేత మీద నాదొక తెగడ్త(విమర్స) ఉంది. రామచంద్రరావుగారు కొన్నిచోట్ల కన్నడనుడుగు(వాక్యా)లను అట్లాగే తెలుగు చేస్తున్నారు. తెలుగు కన్నడాలు ఎంత తోబుట్టునుడులైనా, వాటి నడుమ కూడా ఎంతో కొంత వేరిమి ఉంటుంది. నుడుగును కట్టంలోనే కాదు, సంసుక్రుతపు మాటలను వాడడంలో కూడా ఆ వేరిమి తేటతెల్లంగా ఉంటుంది. నెలవిక(మాండలికం)లో రాసేటపుడు మనం ఎట్ల రాసినా చెల్లుతుంది. అలవిక(ప్రామాణికం)లో అంటే ఆకిక(పత్రిక) నుడిలో రాస్తున్నపుడు మెలకువగా రాయాలి. కన్నడ నుడుగును తెలుగులోకి తెచ్చేటపుడు, ఆ నుడుగుకున్న కన్నడదనాన్ని వదిలించి, దానిని తెలుగుదనంతో నింపాలి. అది రావుగారి తెలుగుచేతలో అక్కడక్కడా కొరవడింది. మచ్చుకు ఈ క్రింది నుడుగులను చూడండి.
- ఇట్లా ఉంది **ఇట్లా ఉండాలి
- 1947 మార్చి 1న నేను పుట్టినరోజు.
- 1947 మార్చి ఒకటి, నేను పుట్టినరోజు(లేదా) 1974 మార్చి ఒకటిన నేను పుట్టాను.
- ఇంటిపేరు జీవనగౌడ అని. ** ఇంటిపేరు జీవనగౌడ
- మా తల్లితండ్రులకు పెళ్లయి పన్నెండేళ్లు గడిచినా పిల్లలు కాలేదంట.
- మా తల్లితండ్రులకు పెళ్లయి పన్నెండేళ్లు గడిచినా పిల్లలు కలుగలేదంట
- నేను, మా అన్న తమ్ముడు, చెల్లెలు ఎవరూ పుట్టలేదు. ** ...ఏవరమూ పుట్టలేదు
- గొడ్రాలు అనే సూటిపోటి మాటల నుండి విముక్తి పొందవలసిందేనన్నది అమ్మ గొప్పకోరికట.
- గొడ్రాలు అనే సూటిపోటు మాటలను అనిపించుకోకూడదని అమ్మ ఎంతో ఆరాటపడేదట.
- ఈరోజు ఇదే బొమ్మలాట వల్లనే కీర్తిమంతుడినీ, అవమానికుడినీ అవుతున్నానని కుమిలిపోయేవారట.
- ఈనాటికి ఈ బొమ్మలాట వల్ల కీర్తితోపాటు, అవమానం కూడా కలుగుతోందే అని కుమిలిపోయేవారట.
- కీర్తి తెచ్చిన బొమ్మల వల్లనే అవమానం నుండి విముక్తి పొందాలని అనుకుని...
- కీర్తిని తెచ్చిపెట్టిన బొమ్మలతోనే అవమానాలనూ తొలగించుకోవాలని అనుకుని...
- ఆ ఏడుపే నేను సుసంస్కృతంగా పెరగటానికి కారణమైందేమో.....
- ఆ ఏడుపే నేను సంస్మారవంతంగా పెరగటానికి కారణమైందేమో
- 1947 మార్చి 1న నేను పుట్టినరోజు.
ఒక్క పొరట(పేజి)లోని నుడుగులే ఇవన్నీ మొత్తంమీద ఇంకాకొన్ని ఉండుంటాయి. కన్నడం నుండి తెలుగుచేయడంలో ఒడుపు తెలిసినవారు రావుగారు. వడివడిగా ఎక్కువగా చేయాలనే తొందరలో ఇట్ల జరుగుతున్నదేమో! ఓరిమితో ఒకటికి నాలుగుసార్లు చూసుకొంటే ఇంకా బాగా వస్తుంది రావుగారి తెలుగుచేత. -స. వెం.రమేశ్‌
తెలుగుజాతి పత్రిక అమ్మనుడి * మార్చి-20
41
