సంబంధమున్న ప్రదేశమే. అందుకు సాక్ష్యంగా అక్కడున్న మహిషాసురమర్ధిని విగ్రహం, శివలింగం, భూమిలోకి సగం పూడుకుపోయిన నందినీ చూశాం. తరువాత, పునుగోడు వెళ్లి అల్లాడపల్లి
పెద్దిరెడ్డి రాజశేఖరరెడ్డిగారి పొలంలో పడిఉన్న 10 అడుగుల పొడవుగల ఒక అప్రకటిత నల్ల శాసనపురాతి 17వ శతాబ్టీ శాసనాన్నీ చూచి, కేంద్ర పురావస్తు శాఖాధికారులకు సమాచారాన్నీచ్చాం. అదే (గ్రామంలోని సిద్దేశ్వరస్వామి దేవాలయంలో నున్న 17వ శతాబ్టీనాటి మలిపూడి ఓబుళయ్య వేయిలింగాలను ప్రతిష్టించి, గుడిగట్టించి, తంగమకళ్ల
మావశివులకు కొంత భూమిని కానిపెట్టిన వివరాలున్న శాసనాన్నీ చదివాను. ఇది నెల్లూరు జిల్లా శాసన సంపుటి బిత్రో కనిగిరి (36) శాసనంగా ప్రకటించబడింది. తరువాత మా ప్రయాణం గంగదోనకొండ. దాన్ని దొనకొండ అనేవాళ్లసీ, గ్రామంలోని
ప్రాచీన గంగమ్మ గుడివల్ల ఆవూరికి గంగదానకొండ అని పేరొచ్చిందంటారు. రోడ్డుకు ఎడమవైపుగల గంగమ్మ దేవాలయంలో ఏదో ఎత్తాటి నిలువురాయి కనిపించింది. కారాపి దిగి లోనికెళ్ళి
- చూశాను. అది 12 అడుగుల ఎత్తు, 2
అడుగుల వెడల్పు, 9 అంగుళాల
మందంతో ఉన్న ఇనుపయుగపు
ఆనవాలు. దీన్నిబట్టి అక్కడొక సమాధి ఉందేదని, ఈ ఆలయం నిర్మాణంలో భాగంగా గుండ్రంగా అమర్చిన బందరాళ్లను తాలగించి
, ఉంటారనీపించింది. బయటికొచ్చిన
తరువాత ఎదురుగా ఉన్న శివాలయంలో కెళ్లాం. ఎన్నో శిల్పాలు, ఎన్నో శాసనాలు! మహిషాసురమర్ధిని, నాగదేవతలు,
గణపతి, ఖైరవుడు, సూర్యుడు వరుసగా
' పాతి ఉన్నాయి. ఇంతలో నా దృష్టి ఒక ,_ పల్నాడు రాతి స్థంభంపై పడింది. చేత్తో
తడిమి చూస్తే అర్ధపద్మం కనిపించింది. రెండు వైపులా పలకలుగా చెక్కి ఉంది. ఖచ్చితంగా బౌద్దస్థంభం అని గంగదానకొండ, శాతవాహన కాలంలో ఒక బౌద్ద స్థావరమనీ తేలింది. అక్కడే ఉన్న క్రీశ 1406 నాటి దేవరాయలు, క్రీశ. 1480 నాటి రెండో దేవరాయలు, క్రీ.శ 1477నాటి శాసనం, క్రీ.శ. 1525 నాటి శ్రీకృష్ణదేవరాయ శాసనాలను చూచి వాటినీ భవ్రంగా కాపాడమని ఆలయ
అధికారులను బతిమిలాడాను. తరువాత 'బ్రీటీషువాళ్లు 1942 లో ఇక్కడ 1365 ఎకరాల్లో నిర్మించిన విశాలమైన విమానాశ్రయం ఆనాటి రన్‌వే 20 గదుల విశ్రాంతి మందిరం పక్మనే ఉన్న మిషనరీ
| తెలుగుజాతి పత్రిక అవ్మునుడి ఆ మార్చి-2021 |
-పాఠశాల ఆనాటి వాస్తు శైలికి, కట్టడ నైపుణ్యానికి అద్ధంపడుతున్నాయి.
దాదాపు 2000సం1॥ల నీరాటంక చరిత్ర గల, వేల ఎకరాల ప్రభుత్వ భూములున్న దొనకొండను రాష్ట్ర రాజధానీగా ప్రతిపాదించిన సంగతిని కూడ గుర్తుచేసుకున్నాను. ఇంకా చూడాల్సిన కల్లూరు, కురిచేడు, పొదిలి, కళ్లముందు ముసురుకున్నా సమయం సాయంత్రం 6.00 గం.లు కావటాన, ఎక్కడో అలవైకుంఠపురానికి ఆమడ దూరంలో ఉన్న విజయవాడ చేరుకోవాలిగాబట్టి దొనకొండ రైల్వే స్టేషను దగ్గర చూరునీళ్లలాంటి ఊదారంగు టీని ముచ్చటైన చిట్టిగాజుగ్గాసులో కావాలని పోయించుకాని, తాగిన తరువాత, తిరుగు 'ప్రయాణమైనాము. కరుణానీధి వంక జాలిగా చూచి, అంతదూరం రాలేమని ఒంగోలు-కంథం అడ్డరోడ్టులో దింపి వెళ్లేముందు వెనక్కి తిరిగి చూస్తే కరుణానీధి కళ్లలో సుళ్లు తిరుగుతున్న నీళ్లు అతని ఆప్యాయత, ఆదరణకు నికార్సయిన నీదర్శనాలనుకుంటూనే, బాధను భరిస్తూ ముందుకు సాగాం. ఈ ప్రాంత చరిత్ర శాసనాలపై చర్చోపచర్చలనడుమ మాకు తెలియకుందానే అద్దంకి రానే వచ్చింది. చంద్రమౌళి మాస్టారును దించి వెళదామంటే ఆయన మాకు 'సెంటల్లో పొట్టి శశీరాములుగారి విగ్రహం ఎదురుగా తన శిష్యుడు నడిపిస్తున్న ఆర్యవైశ్య ఖోజనశాలలో అన్నం తినిపించి మమ్మల్ని సాగనంపిన తీరు ఇంకా కళ్లముందు కదలాడుతూనే ఉంది. ఇలా కనిగిరి నుంచి దొనకొండ వరకూ ఇనుపవయుగం నుంచి మధ్యయుగాల్లోని కాటమరాజు, విజయనగర రాజుల విక్రమ పరాశక్రమాల్ని శిల్పాలు, శాసనాల్ని తలచుకుంటూ ఆ శిధిలాలను పదిలం చేయలేమా అన్న నా ్రశ్శకు సమాధానం వెతుక్కునేలోపు- ఇంటికి చేరుకొన్నాను. నిరాదరణకు గురై, నిర్లక్ష్యపు నీడలో చేరుతున్న శిల్పాలు, శాసనాల సంఖ్య పెరగడం పట్ల ఆందోళన పడుతున్న నాకు, తెలియకుందానే నీద్ర కమ్ముకొచ్చింది.
