ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 85

వికీసోర్స్ నుండి
వ్యాస మహాభారతము (ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 85)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [ధృ]
భారథ్వాజం కదేం యుథ్ధే యుయుధానొ ఽభయవారయత
సంజయాచక్ష్వ తత్త్వేన పరం కౌతూహలం హి మే
2 [స]
శృణు రాజన మహాప్రాజ్ఞ సంగ్రామం లొమహర్షణమ
థరొణస్య పాణ్డవైః సార్ధం యుయుధాన పురొగమైః
3 వధ్యమానం బలం థృష్ట్వా యుయుధానేన మారిష
అభ్యథ్రవత సవయం థరొణః సాత్యకిం సత్యవిక్రమమ
4 తమ ఆపతన్తం సహసా భారథ్వాజం మహారదమ
సాత్యకిః పఞ్చవింశత్యా కషుథ్రకాణాం సమార్పయత
5 థరొణొ ఽపి యుధి విక్రాన్తొ యుయుధానం సమాహితః
అవిధ్యత పఞ్చభిస తూర్ణంహేమ పుఙ్ఖైః శిలాశితైః
6 తే వర్మ భిత్త్వా సుథృఢం థవిషత పిశిత భొజనాః
అభ్యగుర ధరణీం రాజఞ శవసన్త ఇవ పన్నగాః
7 థీర్ఘబాహుర అభిక్రుథ్ధస తొత్త్రార్థిత ఇవ థవిపః
థరొణం పఞ్చాశతావిధ్యన నారాచైర అగ్నిసంనిభైః
8 భారథ్వాజొ రణే విథ్ధొ యుయుధానేన స తవరమ
సాత్యకిం బహుభిర బాణైర యతమానమ అవిధ్యత
9 తతః కరుథ్ధొ మహేష్వాసొ భూయ ఏవ మహాబలః
సాత్వతం పీడయామ ఆస శతేన నతపర్వణా
10 స వధ్యమానః సమరే భారథ్వాజేన సాత్యకిః
నాభ్యపథ్యత కర్తవ్యం కిం చిథ ఏవ విశాం పతే
11 విషణ్ణవథనశ చాపి యుయుధానొ ఽభవన నృప
భారథ్వాజం రణే థృష్ట్వా విసృజన్తం శితాఞ శరాన
12 తం తు సంప్రేక్ష్య తే పుత్రాః సైనికాశ చ విశాం పతే
పరహృష్టమనసొ భూత్వా సింహవథ వయనథన ముహుః
13 తం శరుత్వా నినథం ఘొరం పీడ్యమానం చ మాధవమ
యుధిష్టిరొ ఽబరవీథ రాజన సర్వసైన్యాని భారత
14 ఏష వృష్ణివరొ వీరః సాత్యకిః సత్యకర్మకృత
గరస్యతే యుధి వీరేణ భానుమాన ఇవ రాహుణా
అభిథ్రవత గచ్ఛధ్వం సాత్యకిర యత్ర యుధ్యతే
15 ధృష్టథ్యుమ్నం చ పాఞ్చాల్యమ ఇథమ ఆహ జనాధిప
అభిథ్రవ థరుతం థరొణం కిం ను తిష్ఠసి పార్షత
న పశ్యసి భయం ఘొరం థరొణాన నః సముపస్దితమ
16 అసౌ థరొణొ మహేష్వాసొ యుయుధానేన సంయుగే
కరీడతే సూత్రబథ్ధేన పక్షిణా బాలకొ యదా
17 తత్రైవ సర్వే గచ్ఛన్తు భీమసేనముఖా రదాః
తవయైవ సహితా యత్తా యుయుధాన రదం పరతి
18 పృష్ఠతొ ఽనుగమిష్యామి తవామ అహం సహ సైనికః
సాత్యకిం మొక్షయస్వాథ్య యమ థంష్ట్రాన్తరం గతమ
19 ఏవమ ఉక్త్వా తతొ రాజా సర్వసైన్యేన పాణ్డవః
అభ్యథ్రవథ రణే థరొణం యుయుధానస్య కారణాత
20 తత్రారావొ మహాన ఆసీథ థరొణమ ఏకం యుయుత్సతామ
పాణ్డవానాం చ భథ్రం తే సృఞ్జయానాం చ సర్వశః
21 తే సమేత్య నరవ్యాఘ్రా భారథ్వాజం మహారదమ
అభ్యవర్షఞ శరైస తీక్ష్ణైః కఙ్కబర్హిణ వాజితః
22 సమయన్న ఏవ తు తాన వీరాన థరొణః పరత్యగ్రహీత సవయమ
అతిదీన ఆగతాన యథ్వత సలిలేనాసనేన చ
23 తర్పితాస తే శరైస తస్య భారథ్వాజస్య ధన్వినః
ఆతిదేయ గృహం పరాప్య నృపతే ఽతిదయొ యదా
24 భారథ్వాజం చ తే సర్వే న శేకుః పరతివీక్షితుమ
మధ్యం థినమ అనుప్రాప్తం సహస్రాంశుమ ఇవ పరభొ
25 తాంస తు సర్వాన మహేష్వాసాన థరొణః శస్త్రభృతాం వరః
అతాపయచ ఛరవ్రాతైర గభస్తిభిర ఇవాంశుమాన
26 వధ్యమానా రణే రాజన పాణ్డవాః సృఞ్జయాస తదా
తరాతారం నాధ్యగచ్ఛన్త పఙ్కమగ్నా ఇవ థవిపాః
27 థరొణస్య చ వయథృశ్యన్త విసర్పన్తొ మహాశరాః
ఘభస్తయ ఇవార్కస్య పరతపన్తః సమన్తతః
28 తస్మిన థరొణేన నిహతాః పాఞ్చాలాః పఞ్చవింశతిః
మహారదసమాఖ్యాతా ధృష్టథ్యుమ్నస్య సంమతాః
29 పాణ్డూనాం సర్వసైన్యేషు పాఞ్చాలానాం తదైవ చ
థరొణం సమ థథృశుః శూరం వినిఘ్నన్తం వరాన వరాన
30 కేకయానాం శతం హత్వా విథ్రావ్య చ సమన్తతః
థరొణస తస్దౌ మహారాజ వయాథితాస్య ఇవాన్తకః
31 పాఞ్చాలాన సృఞ్జయాన మత్స్యాన కేకయాన పాణ్డవాన అపి
థరొణొ ఽజయన మహాబాహుః శతశొ ఽద సహస్రశః
32 తేషాం సమభవచ ఛబ్థొ వధ్యతాం థరొణ సాయకైః
వనౌకసామ ఇవారణ్యే థహ్యతాం ధూమకేతునా
33 తత్ర థేవాః స గన్ధర్వాః పితరశ చాబ్రువన నృప
ఏతే థరవన్తి పాఞ్చాలాః పాణ్డవాశ చ స సైనికాః
34 తం తదా సమరే థరొణం నిఘ్నన్తం సొమకాన రణే
న చాప్య అభియయుః కే చిథ అపరే నైవ వివ్యధుః
35 వర్తమానే తదా రౌథ్రే తస్మిన వీరవరక్షయే
అశృణొత సహసా పార్దః పాఞ్చజన్యస్య నిస్వనమ
36 పూరితొ వాసుథేవేన శఙ్ఖరాట సవనతే భృశమ
యుధ్యమానేషు వీరేషు సైన్ధవస్యాభిరక్షిషు
నథత్సు ధార్తరాష్ట్రేషు విజయస్య రదం పరతి
37 గాణ్డీవస్య చ నిర్ఘొషే విప్రనష్టే సమన్తతః
కశ్మలాభిహతొ రాజా చిన్తయామ ఆస పాణ్డవః
38 న నూనం సవస్తి పార్దస్య యదా నథతి శఙ్ఖరాట
కౌరవాశ చ యదా హృష్టా వినథన్తి ముహుర ముహుః
39 ఏవం సంచిన్తయిత్వా తు వయాకులేనాన్తర ఆత్మనా
అజాతశత్రుః కౌన్తేయః సాత్వతం పరత్యభాషత
40 బాష్పగథ్గథయా వాచా ముహ్యమానొ ముహుర ముహుః
కృత్యస్యానన్తరాపేక్షీ శైనేయం శినిపుంగవమ
41 యః స ధర్మః పురా థృష్టః సథ్భిః శైనేయ శాశ్వతః
సామ్పరాయే సుహృత కృత్యే తస్య కాలొ ఽయమ ఆగతః
42 సర్వేష్వ అపి చ యొధేషు చిన్తయఞ శినిపుంగవ
తవత్తః సుహృత్తమం కం చిన నాభిజానామి సాత్యకే
43 యొ హి పరీతమనా నిత్యం యశ చ నిత్యమ అనువ్రతః
స కార్యే సామ్పరాయే తు నియొజ్య ఇతి మే మతిః
44 యదా చ కేశవొ నిత్యం పాణ్డవానాం పరాయణమ
తదా తవమ అపి వార్ష్ణేయ కృష్ణ తుల్యపరాక్రమః
45 సొ ఽహం భారం సమాధాస్యే తవయి తం వొఢుమ అర్హసి
అభిప్రాయం చ మే నిత్యం న వృదా కర్తుమ అర్హసి
46 స తవం భరాతుర వయస్యస్య గురొర అపి చ సంయుగే
కురు కృచ్ఛ్రసహాయార్దమ అర్జునస్య నరర్షభ
47 తవం హి సత్యవ్రతః శూరొ మిత్రాణామ అభయంకరః
లొకే విఖ్యాయసే వీరకర్మభిః సత్యవాగ ఇతి
48 యొ హి శైనేయ మిత్రార్దే యుధ్యమానస తయజేత తనుమ
పృదివీం వా థవిజాతిభ్యొ యొ థథ్యాత సమమ ఏవ తత
49 శరుతాశ చ బహవొ ఽసమాభీ రాజానొ యే థివం గతాః
థత్త్వేమాం పృదివీం కృత్స్నాం బరాహ్మణేభ్యొ యదావిధి
50 ఏవం తవామ అపి ధర్మాత్మన పరయాచే ఽహం కృతాఞ్జలిః
పృదివీ థానతుల్యం సయాథ అధికం వా ఫలం విభొ
51 ఏక ఏవ సథా కృష్ణొ మిత్రాణామ అభయంకరః
రణే సంత్యజతి పరాణాన థవితీయస తవం చ సాత్యకే
52 విక్రాన్తస్య చ వీరస్య యుథ్ధే పరార్దయతే యశః
శూర ఏవ సహాయః సయాన నేతరః పరాకృతొ జనః
53 ఈథృశే తు పరామర్థే వర్తమానస్య మాధవ
తవథన్యొ హి రణే గొప్తా విజయస్య న విథ్యతే
54 శలాఘన్న ఏవ హి కర్మాణి శతశస తవ పాణ్డవః
మమ సంజనయన హర్షం పునః పునర అకీర్తయత
55 లఘ్వ అస్త్రశ చిత్రయొధీ చ తదా లఘుపరాక్రమః
పరాజ్ఞః సర్వాస్త్రవిచ ఛూరొ ముహ్యతే న చ సంయుగే
56 మహాస్కన్ధొ మహొరస్కొ మహాబాహుర మహాధనుః
మహాబలొ మహావీర్యః స మహాత్మా మహారదః
57 శిష్యొ మమ సఖా చైవ పరియొ ఽసయాహం పరియశ చ మే
యుయుధానః సహాయొ మే పరమదిష్యతి కౌరవాన
58 అస్మథర్దం చ రాజేన్థ్ర సంనహ్యేథ యథి కేశవః
రామొ వాప్య అనిరుథ్ధొ వా పరథ్యుమ్నొ వా మహారదః
59 గథొ వా సారణొ వాపి సామ్బొ వా సహ వృష్ణిభిః
సహాయార్దం మహారాజ సంగ్రామొత్తమ మూర్ధని
60 తదాప్య అహం నరవ్యాఘ్రం శైనేయం సత్యవిక్రమమ
సాహాయ్యే వినియొక్ష్యామి నాసిన మే ఽనయొ హి తత సమః
61 ఇతి థవైతవనే తాత మామ ఉవాచ ధనంజయః
పరొక్షం తవథ గుణాంస తద్యాన కదయన్న ఆర్య సంసథి
62 తస్య తవమ ఏవం సంకల్పం న వృదా కర్తుమ అర్హసి
ధనంజయస్య వార్ష్ణేయ మమ భీమస్య చొభయొః
63 యచ చాపి తీర్దాని చరన్న అగచ్ఛం థవారకాం పరతి
తత్రాహమ అపి తే భక్తిమ అర్జునం పరతి థృష్టవాన
64 న తత సౌహృథమ అన్యేషు మయా శైనేయ లక్షితమ
యదా తమ అస్మాన భజసే వర్తమానాన ఉపప్లవే
65 సొ ఽభిజాత్యా చ భక్త్యా చ సఖ్యస్యాచార్యకస్య చ
సౌహృథస్య చ వీర్యస్య కులీనత్వస్య మాధవ
66 సత్యస్య చ మహాబాహొ అనుకమ్పార్దమ ఏవ చ
అనురూపం మహేష్వాస కర్మ తవం కర్తుమ అర్హసి
67 సొయొధనొ హి సహసా గతొ థరొణేన థంశితః
పూర్వమ ఏవ తు యాతాస తే కౌరవాణాం మహారదాః
68 సుమహాన నినథంశ చైవ శరూయతే విజయం పరతి
స శైనేయ జవేనాత్ర గన్తుమ అర్హసి మాధవ
69 భీమసేనొ వయం చైవ సంయత్తాః సహ సైనికాః
థరొణమ ఆవారయిష్యామొ యథి తవాం పరతి యాస్యతి
70 పశ్య శైనేయ సైన్యాని థరవమాణాని సంయుగే
మహాన్తం చ రణే శబ్థం థీర్యమాణాం చ భారతీమ
71 మహామారుత వేగేన సముథ్రమ ఇవ పర్వసు
ధార్తరాష్ట్ర బలం తాత విక్షిప్తం సవ్యసాచినా
72 రదైర విపరిధావథ్భిర మనుష్యైశ చ హయైశ చ హ
సైన్యం రజః సముథ్ధూతమ ఏత సంపరివర్తతే
73 సంవృతః సిన్ధుసౌవీరైర నఖరప్రాసయొధిభి
అత్యన్తాపచితైః శూరైః ఫల్గునః పరవీరహా
74 నైతథ బలమ అసంవార్య శక్యొ హన్తుం జయథ్రదః
ఏతే హి సైన్ధవస్యార్దే సర్వే సంత్యక్తజీవితాః
75 శరశక్తిధ్వజవనం హయనాగసమాకులమ
పశ్యైతథ ధార్తరాష్ట్రాణామ అనీకం సుథురాసథమ
76 శృణు థున్థుభినిర్ఘొషం శఙ్ఖశబ్థాంశ చ పుష్కలాన
సింహనాథ రవాంశ చైవ రదనేమి సవనాంస తదా
77 నాగానాం శృణు శబ్థం చ పత్తీనాం చ సహస్రశః
సాథినాం థరవతాం చైవ శృణు కమ్పయతాం మహీమ
78 పురస్తాత సౌన్ధవానీకం థరొణానీకస్య పృష్ఠతః
బహుత్వాథ ధి నరవ్యాఘ్ర థేవేన్థ్రమ అపి పీడయేత
79 అపర్యన్తే బలే మగ్నొ జహ్యాథ అపి చ జీవితమ
తస్మింశ చ నిహతే యుథ్ధే కదం జీవేత మాథృశః
సర్వదాహమ అనుప్రాప్తః సుకృచ్ఛ్రం బలజీవితమ
80 శయామొ యువా గుడాకేశొ థర్శనీయశ చ పాణ్డవః
లఘ్వ అస్త్రశ చిత్రయొధీ చ పరవిష్టస తాత భారతీమ
81 సూర్యొథయే మహాబాహుర థివసశ చాతివర్తతే
తన్న జానామి వార్ష్ణేయ యథి జీవతి వా న వా
కురూణాం చాపి తత సైన్యం సాగరప్రతిమం మహత
82 ఏక ఏవ చ బీభత్సుః పరవిష్టస తాత భారతీమ
అవిషహ్యాం మహాబాహుః సురైర అపి మహామృధే
83 న చ మే వర్తతే బుథ్ధిర అథ్య యుథ్ధే కదం చన
థరొణొ ఽపి రభసొ యుథ్ధే మమ పీడయతే బలమ
పరత్యక్షం తే మహాబాహొ యదాసౌ చరతి థవిజః
84 యుగపచ చ సమేతానాం కార్యాణాం తవం విచక్షణః
మహార్దం లఘు సంయుక్తం కర్తుమ అర్హసి మాధవ
85 తస్య మే సర్వకార్యేషు కార్యమ ఏతన మతం సథా
అర్జునస్య పరిత్రాణం కర్తవ్యమ ఇతి సంయుగే
86 నాహం శొచామి థాశార్హం గొప్తారం జగతః పరభుమ
స హి శక్తొ రణే తాత తరీఁల లొకాన అపి సంగతాన
87 విజేతుం పురుషవ్యాఘ్ర సత్యమ ఏతథ బరవీమి తే
కిం పునర ధార్తరాష్ట్రస్య బలమ ఏతత సుథుర్బలమ
88 అర్జునస తవ ఏవ బార్ష్ణేయ పీడితొ బహుభిర యుధి
పరజహ్యాత సమరే పరాణాంస తస్మాథ విన్థామి కశ్మలమ
89 తస్య తవం పథవీం గచ్ఛ గచ్ఛేయుస తవాథృశా యదా
తవాథృశస్యేథృశే కాలే మాథృశేనాభిచొథితః
90 రణే వృష్ణిప్రవీరాణాం థవావ ఏవాతిరదౌ సమృతౌ
పరథ్యుమ్నశ చ మహాబాహుస తవం చ సాత్వత విశ్రుతః
91 అస్త్రే నారాయణ సమః సంకర్షణ సమొ బలే
వీరతాయాం నరవ్యాఘ్ర ధనంజయ సమొ హయ అసి
92 భీష్మథ్రొణావ అతిక్రమ్య సర్వయుథ్ధవిశారథమ
తవామ అథ్య పురుషవ్యాఘ్రం లొకే సన్తః పరచక్షతే
93 నాసాధ్యం విథ్యతే లొకే సాత్యకేర ఇతి మాధవ
తత తవాం యథ అభివక్ష్యామి తత కురుష్వ మహాబల
94 సంభావనా హి లొకస్య తవ పార్దస్య చొభయొః
నాన్యదా తాం మహాబాహొ సంప్రకర్తుమ ఇహార్హసి
95 పరిత్యజ్య పరియాన పరాణాన రణే విచర వీరవత
న హి శైనేయ థాశార్హా రణే రక్షన్తి జీవితమ
96 అయుథ్ధమ అనవస్దానం సంగ్రామే చ పలాయనమ
భీరూణామ అసతాం మార్గొ నైష థాశార్హ సేవితః
97 తవార్జునొ గురుస తాత ధర్మాత్మా శినిపుంగవ
వాసుథేవొ గురుశ చాపి తవ పార్దస్య ధీమతః
98 కారణథ్వయమ ఏతథ ధి జానానస తవాహమ అబ్రువమ
మావమంస్దా వచొ మహ్యం గురుస తవ గురొర హయ అహమ
99 వాసుథేవ మతం చైతన మమ చైవార్జునస్య చ
సత్యమ ఏతన మయొక్తం తే యాహి యత్ర ధనంజయః
100 ఏతథ వచనమ ఆజ్ఞాయ మమ సత్యపరాక్రమ
పరవిశైతథ బలం తాత ధార్తరాష్ట్రస్య థుర్మతేః
101 పరవిశ్య చ యదాన్యాయం సంగమ్య చ మహారదైః
యదార్హమ ఆత్మనః కర్మ రణే సాత్వత థర్శయ