ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 114

వికీసోర్స్ నుండి
వ్యాస మహాభారతము (ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 114)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]
తతః కర్ణొ మహారాజ భీమం విథ్ధ్వా తరిభిః శరైః
ముమొచ శరవర్షాణి చిత్రాణి చ బహూని చ
2 వధ్యమానొ మహారాజ సూతపుత్రేణ పాణ్డవః
న వివ్యదే భీమసేనొ భిథ్యమాన ఇవాచలః
3 స కర్ణం కర్ణినా కర్ణే పీతేన నిశితేన చ
వివ్యాధ యుధి రాజేన్థ్ర భీమసేనః పతత్రిణా
4 సకుణ్డలం మహ తకర్ణాత కర్ణస్యాపాతయథ భువి
తపనీయం మహారాజ థీప్తం జయొతిర ఇవామ్బరాత
5 అదాపరేణ భల్లేన సూతపుత్రం సతనాన్తరే
ఆజఘాన భృశం భీమః సమయన్న ఇవ మహాబలః
6 పునర అస్య తవరన భీమొ నారాచాన థశ భారత
రణే పరైషీన మహావేగాన యమథణ్డొపమాంస తదా
7 తే లలాటం సమాసాథ్య సూతపుత్రస్య మారిష
వివిశుశ చొథితాస తేన వల్మీకమ ఇవ పన్నగాః
8 లలాటస్దైస తు తైర బాణైః సూతపుత్రొ వయరొచత
నీలొత్పలమయీం మాలాం ధారయన స పురా యదా
9 తతః కరుథ్ధొ రణే కర్ణః పీడితొ థృఢధన్వనా
వేగం చక్రే మహావేగొ భీమసేనవధం పరతి
10 తస్మై కర్ణః శతం రాజన్న ఇషూణాం గార్ధ్రవాససామ
అమర్షీ బలవాన కరుథ్ధః పరేషయామ ఆస భారత
11 తతః పరాసృజథ ఉగ్రాణి శరవర్షాణి పాణ్డవః
సమరే తమ అనాథృత్య నాస్య వీర్యమ అచిన్తయత
12 తతః కర్ణొ మహారాజ పాణ్డవం నిశితైః శరైః
ఆజఘానొరసి కరుథ్ధః కరుథ్ధ రూపం పరంతపః
13 జీమూతావ ఇవ చాన్యొన్యం తౌ వవర్షతుర ఆహవే
తలశబ్థరవైశ చైవ తరాసయన్తౌ పరస్పరమ
14 శరజాలైశ చ వివిధైశ ఛాథయామ ఆసతుర మృధే
అన్యొన్యం సమరే కరుథ్ధౌ కృతప్రతికృతైషిణౌ
15 తతొ భీమొ మహాబాహూ రాధేయస్య మహాత్మనః
కషురప్రేణ ధనుశ ఛిత్త్వా కర్ణం వివ్యాధ పత్రిణా
16 తథ అపాస్య ధనుశ ఛిన్నం సూతపుత్రొ మహామనాః
అన్యత కార్ముకమ ఆథత్త వేగఘ్నం భారసాధనమ
17 థృష్ట్వా చ కురు సౌవీరై సైన్ధవానాం బలక్షయమ
స వర్మ ధవజశస్త్రైశ చ పతితైః సంవృతాం మహీమ
18 హస్త్యశ్వనరథేహాంశ చ గతాసూన పరేక్ష్య సర్వతః
సూతపుత్రస్య సంరమ్భాథ థీప్తం వపుర అజాయత
19 స విస్ఫార్య మహచ చాపం కార్తస్వరవిభూషితమ
భిమం పరైక్షత రాధేయొ రాజన ఘొరేణ చక్షుషా
20 తతః కరుథ్ధః శరాన అస్యన సూతపుత్రొ వయరొచత
మధ్యంథినగతొ ఽరచిష్మాఞ శరథీవ థివాకరః
21 మరీచివికచస్యేవ రాజన భానుమతొ వపుః
ఆసీథ ఆధిరదేర ఘొరం వపుః శరశతార్చిషః
22 కరాభ్యామ ఆథథానస్య సంథధానస్య చాశుగాన
వికర్షతొ ముఞ్చతొ వా నాన్తరం థథృశూ రణే
23 అగ్నిచక్రొపమం ఘొరం మణ్డలీకృతమ ఆయుధమ
కర్ణస్యాసీన మహారాజ సవ్యథక్షిణమ అస్యతః
24 సవర్ణపుఙ్ఖాః సునిశితాః కర్ణ చాపచ్యుతాః శరాః
పరాచ్ఛాథయన మహారాజ థిశః సూర్యస్య చ పరభామ
25 తతః కనకపుఙ్ఖానాం శరాణాం నతపర్వణామ
ధనుశ్చ్యుతానాం వియతి థథృశే బహుధా వరజః
26 శరాసనాథ ఆధిరదేః పరభవన్తః సమ సాయకాః
శరేణీ కృతా వయరాజన్త రాజన కరౌఞ్చా ఇవామ్బరే
27 గార్ధ్రపత్రాఞ శిలా ధౌతాన కార్తస్వరవిభూషితాన
మహావేగాన పరథీప్తాగ్రాన ముమొచాధిరదిః శరాన
28 తే తు చాపబలొథ్ధూతాః శాతకుమ్భవిభూషితాః
అజస్రమ అన్వకీర్యన్త శరాః పార్దరదం పరతి
29 తే వయొమ్ని రత్నవికృతా వయకాశన్త సహస్రశః
శలభానామ ఇవ వరాతాః శరాః కర్ణ సమీరితాః
30 చాపాథ ఆధిరదేర ముక్తాః పరపతన్తః సమ సాయకాః
ఏకొ థీర్ఘ ఇవ పరాంశుః పరభవన థృశ్యతే శరః
31 పర్వతం వారిధారాభిశ ఛాథయన్న ఇవ తొయథః
కర్ణః పరాచ్ఛాథయత కరుథ్ధొ భీమం సాయకవృష్టిభిః
32 తత్ర భారత భీమస్య బలవీర్యపరాక్రమమ
వయవసాయం చ పుత్రాస తే పరైక్షన్త కురుభిః సహ
33 తాం సముథ్రమ ఇవొథ్ధూతాం శరవృష్టిం సముత్దితామ
అచిన్తయిత్వా భీమస తు కరుథ్ధః కర్ణమ ఉపాథ్రవత
34 రుక్మపృష్ఠం మహచ చాపం భీమస్యాసీథ విశాం పతే
ఆకర్షన మణ్డలీభూతం శక్రచాపమ ఇవాపరమ
తస్మాచ ఛరాః పరాథురాసన పూరయన్త ఇవామ్బరమ
35 సువర్ణపుఙ్ఖైర భీమేన సాయకైర నతపర్వభిః
గగనే రచితా మాలా కాఞ్చనీవ వయరాజత
36 తతొ వయొమ్ని విషక్తాని శరజాలాని భాగశః
ఆహతాని వయశీర్యన్త భీమసేనస్య పత్రిభిః
37 కర్ణస్య శరజాలౌఘై భీమసేనస్య చొభయొః
అగ్నిస్ఫులిఙ్గ సంస్పర్శైర అఞ్జొ గతిభిర ఆహవే
తైస తైః కనకపుఙ్ఖానాం థయౌర ఆసీత సంవృతా వరజైః
38 స భీమం ఛాథయన బాణైః సూతపుత్రః పృదగ్విధైః
ఉపారొహథ అనాథృత్య తస్య వీర్యం మహాత్మనః
39 తయొర విసృజతొస తత్ర శరజాలాని మారిష
వాయుభూతాన్య అథృశ్యన్త సంసక్తానీతరేతరమ
40 తస్మై కర్ణః శితాన బాణాన కర్మార పరిమార్జితాన
సువర్ణవికృతాన కరుథ్ధః పరాహిణొథ వధకాఙ్క్షయా
41 తాన అన్తరిక్షే విశిఖైర తరిధైకైకమ అశాతయత
విశేషయన సూతపుత్రం భీమస తిష్ఠేతి చాబ్రవీత
42 పునశ చాసృజథ ఉగ్రాణి శరవర్షాణి పాణ్డవః
అమర్షీ బలవాన కరుథ్ధొ థిధక్షన్న ఇవ పావకః
43 తస్య తాన్య ఆథథే కర్ణః సర్వాణ్య అస్త్రాణ్య అభీతవత
యుధ్యతః పాణ్డుపుత్రస్య సూతపుత్రొ ఽసత్రమాయయా
44 తస్యేషుధీ ధనుర్జ్యాంచ బాణైః సంనతపర్వభిః
రశ్మీన యొక్త్రాణి చాశ్వానాం కర్ణొ వైకర్తనొ ఽచఛినత
45 అదాస్యాశ్వాన పునర హత్వా తరిభిర వివ్యాధ సారదిమ
సొ ఽవప్లుత్య థరుతం సూతొ యుయుధాన రదం యయౌ
46 ఉత్స్మయన్న ఇవ భీమస్య కరుథ్ధః కాలానలప్రభః
ధవజం చిచ్ఛేథ రాధేయః పాతకాశ చ నయపాతయత
47 స విధన్వా మహారాజ రదశక్తిం పరామృశత
తామ అవాసృజథ ఆవిధ్య కరుథ్ధః కర్ణ రదం పరతి
48 తామ ఆధిరదిర ఆయస్తః శక్తిం హేమపరిష్కృతామ
ఆపతన్తీం మహొల్కాభాం చిచ్ఛేథ థశభిః శరైః
49 సాపతథ థశధా రాజన నికృత్తా కర్ణ సాయకైః
అస్యతః సూతపుత్రస్య మిత్రార్దం చిత్రయొధినః
50 స చర్మాథత్త కౌన్తేయొ జాతరూపపరిష్కృతమ
ఖడ్గం చాన్యతర పరేప్సుర మృత్యొర అగ్రే జయస్య వా
తథ అస్య సహసా కర్ణొ వయధమత పరహసన్న ఇవ
51 స విచర్మా మహారాజ విరదః కరొధమూర్ఛితః
అసిం పరాసృజథ ఆవిధ్య తవరన కర్ణ రదం పరతి
52 సధనుః సూతపుత్రస్య ఛిత్త్వా జయాం చ సుసంశితః
అపతథ భువి నిస్త్రింశశ చయుతః సర్ప ఇవామ్బరాత
53 తతః పరహస్యాధిరదిర అన్యథ ఆథత్త కార్ముకమ
శత్రుఘ్నం సమరే కరుథ్ధొ థృఢజ్యం వేగవత్తరమ
54 స భీమసేనః కుపితొ బలవాన సత్యవిక్రమః
విహాయసం పరాక్రమథ వై కర్ణస్య వయదయన మనః
55 తస్య తచ చరితం థృష్ట్వా సంగ్రామే విజయైషిణః
లయమ ఆస్దాయ రాధేయొ భీమసేనమ అవఞ్చయత
56 తమ అథృష్ట్వా రదొపస్దే నిలీనం వయదితేన్థ్రియమ
ధవజమ అస్య సమాసాథ్య తస్దౌ స ధరణీతలే
57 తథ అస్య కురవః సర్వే చారణాశ చాభ్యపూజయన
యథ ఇయేష రదాత కర్ణం హన్తుం తార్క్ష్య ఇవొరగమ
58 స ఛిన్నధన్వా విరదః సవధర్మమ అనుపాలయన
సవరదం పృష్ఠతః కృత్వా యుథ్ధాయైవ వయవస్దితః
59 తథ విహత్యాస్య రాధేయస తత ఏనం సమభ్యయాత
సంరబ్ధః పాణ్డవం సంఖ్యే యుథ్ధాయ సముపస్దితమ
60 తౌ సమేతౌ మహారఙ్గే సపర్ధమానౌ మహాబలౌ
జీమూతావ ఇవ ఘర్మాన్తే గర్జమానౌ నభస్తలే
61 తయొర ఆసీత సంప్రహారః కరుథ్ధయొర నరసింహయొః
అమృష్యమాణయొః సంఖ్యే థేవథానవయొర ఇవ
62 కషీణశస్త్రస తు కౌన్తేయః కర్ణేన సమభిథ్రుతః
థృష్ట్వార్జున హతాన నాగాన పతితాన పర్వతొపమాన
రదమార్గ విఘాతార్దం వయాయుధః పరవివేశ హ
63 హస్తినాం వరజమ ఆసాథ్య రదథుర్గం పరవిశ్య చ
పాణ్డవొ జీవితాకాఙ్క్షీ రాధేయం నాభ్యహారయత
64 వయవస్దానమ అదాకాఙ్క్షన ధనంజయ శరైర హతమ
ఉథ్యమ్య కుఞ్జరం పార్దస తస్దౌ పరపురంజయః
65 తమ అస్య విశిఖైః కర్ణొ వయధమత కుఞ్జరం పునః
హస్త్యఙ్గాన్య అద కర్ణాయ పరాహిణొత పాణ్డవొ నథన
66 చక్రాణ్య అశ్వాంస తదా వాహాన్న్యథ యత పశ్యతి భూతలే
తత తథ ఆథాయ చిక్షేప కరుథ్ధః కర్ణాయ పాణ్డవః
67 తథ అస్య సర్వం చిచ్ఛేథ కషిప్తం కషిప్తం శితైః శరైః
వయాయుధం నావధీచ చైనం కర్ణః కున్త్యా వచః సమరన
68 ధనుషొ ఽగరేణ తం కర్ణస తవ అభిథ్రుత్య పరామృశత
ఉత్స్మయన్న ఇవ రాధేయొ భీమసేనమ ఉవాచ హ
69 పునః పునస తూబరక మూఢ ఔథరికేతి చ
అకృతాస్త్రక మా యొత్సీర బాల సంగ్రామకాతర
70 యత్ర భొజ్యం బహువిధం భక్ష్యం పేయం చ పాణ్డవ
తత్ర తవం థుర్మతే యొగ్యొ న యుథ్ధేషు కదం చన
71 మునిర భూత్వాద వా భీమ ఫలాన యథ ధి సుథుర్మతే
వనాయ వరజ కౌన్తేయ న తవం యుథ్ధవిశారథః
72 ఫలమూలాశనే యుక్తస తవం తదాతిది భొజనే
న తవాం శస్త్రసముథ్యొగొ యొగ్యం మన్యే వృకొథర
73 పుష్పమూలఫలాహారొ వరతేషు నియమేషు చ
ఉచితస తవం వనే భీమ న తవం యుథ్ధవిశారథః
74 కవ యుథ్ధం కవ మునిత్వం చ వనం గచ్ఛ వృకొథర
న తవం యుథ్ధొచితస తాత వనవాస రతిర భవ
75 సూథాన భృత్యజనాన థాసాంస తవం గృహే తవరయన భృశమ
యొగ్యస తాడయితుం కరొధాథ భొజనార్దం వృకొథర
76 కౌమారే యాని చాప్య ఆసన్న అప్రియాణి విశాం పతే
పూర్వవృత్తాని చాప్య ఏనం రూక్షాణ్య అశ్రావయథ భృశమ
77 అదైనం తత్ర సంలీనమ అస్పృశథ ధనుషా పునః
పరహసంశ చ పునర వాక్యం భీమమ ఆహ వృషస తథా
78 యొథ్ధవ్యమ ఆవిశన యత్ర న యొథ్ధవ్యం తు మాథృశైః
మాథృశైర యుధ్యమానానామ ఏతచ చాన్యచ చ విథ్యతే
79 గచ్ఛ వా యత్ర తౌ కృష్ణౌ తౌ తవా రక్షిష్యతొ రణే
గృహం వా గచ్ఛ కౌనేయ కిం తే యుథ్ధేన బాలక
80 ఏవం తం విరదం కృత్వా కర్ణొ రాజన వయకత్దత
పరముఖే వృష్ణిసింహస్య పార్దస్య చ మహాత్మనః
81 తతొ రాజఞ శిలా ధౌతాఞ శరాఞ శాఖామృగధ్వజః
పరాహిణొత సూతపుత్రాయ కేశవేన పరచొథితః
82 తతః పార్ద భుజొత్సృష్టాః శరాః కాఞ్చనభూషణాః
గాణ్డీవప్రభవాః కర్ణం హంసాః కరౌఞ్చమ ఇవావిశన
83 స భుజంగైర ఇవాయస్తైర గాణ్డీవప్రేషితైః శరైః
భీమసేనాథ అపాసేధత సూతపుత్రం ధనంజయః
84 స ఛిన్నధన్వా భీమేన ధనంజయ శరాహతః
కర్ణొ భీమాథ అపాయాసీథ రదేన మహతా థరుతమ
85 భీమొ ఽపి సాత్యకేర వాహం సమారుహ్య నరర్షభః
అన్వయాథ భరాతరం సంఖ్యే పాణ్డవం సవ్యసాచినమ
86 తతః కర్ణం సముథ్థిశ్య తవరమాణొ ధనంజయః
నారాచం కరొధతామ్రాక్షః పరైషీన మృత్యుమ ఇవాన్తకః
87 స గరుత్మాన ఇవాకాశే పరార్దయన భుజగొత్తమమ
నారాచొ ఽభయపతత కర్ణం తూర్ణం గాణ్డీవచొథితః
88 తమ అన్తరిక్షే నారాచం థరౌణిశ చిచ్ఛేథ పత్రిణా
ధనంజయ భయాత కర్ణమ ఉజ్జిహీర్షుర మహారదః
89 తతొ థరౌణిం చతుఃషష్ట్యా వివ్యాధ కుపితొ ఽరజునః
శిలీముఖైర మహారాజ మా గాస తిష్ఠేతి చాబ్రవీత
90 స తు మత్తగజాకీర్ణమ అనీకం రదసంకులమ
తూర్ణమ అభ్యావిశథ థరౌణిర ధనంజయ శరార్థితః
91 తతః సువర్ణపృష్ఠానాం ధనుషాం కూజతాం రణే
శబ్థం గాణ్డీవఘొషేణ కౌనేయొ ఽభయభవథ బలీ
92 ధనంజయస తదా యాన్తం పృష్ఠతొ థరౌణిమ అభ్యయాత
నాతిథీర్ఘమ ఇవాధ్వానం శరైః సంత్రాసయన బలమ
93 విథార్య థేహాన నారాచైర నరవారణవాజినామ
కఙ్కబర్హిణ వాసొభిర బలం వయధమథ అర్జునః
94 తథ బలం భరతశ్రేష్ఠ స వాజిథ్విప మానవమ
పాకశాసనిర ఆయస్తః పార్దః సంనిజఘాన హ