ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 101

వికీసోర్స్ నుండి
వ్యాస మహాభారతము (ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 101)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]
అపరాహ్ణే మహారాజ సంగ్రామః సమపథ్యత
పర్జన్యసమనిర్ఘొషః పునర థరొణస్య సొమకైః
2 శొణాశ్వం రదమ ఆస్దాయ నరవీరః సమాహితః
సమరే ఽభయథ్రవత పాణ్డూఞ జవమ ఆస్దాయ మధ్యమమ
3 తవ పరియహితే యుక్తొ మహేష్వాసొ మహాబలః
చిత్రపుఙ్ఖైః శితైర బాణైః కలశొత్తమ సంభవః
4 వరాన వరాన హి యొధానాం విచిన్వన్న ఇవ భారత
అక్రీడత రణే రాజన భారథ్వాజః పరతాపవాన
5 తమ అభ్యయాథ బృహత కషత్రః కేకయానాం మహారదః
భరాతౄణాం వీర పఞ్చానాం జయేష్ఠః సమరకర్కశః
6 విముఞ్చన విశిఖాంస తీక్ష్ణాన ఆచార్యం ఛాథయన భృశమ
మహామేఘొ యదా వర్షం విముఞ్చన గన్ధమాథనే
7 తస్య థరొణొ మహారాజ సవర్ణపుఙ్ఖాఞ శిలాశితాన
పరేషయామ ఆస సంక్రుథ్ధః సాయకాన థశ సప్త చ
8 తాంస తు థరొణ ధనుర్ముక్తాన ఘొరాన ఆశీవిషొపమాన
ఏకైకం థశభిర బాణైర యుధి చిచ్ఛేథ హృష్టవత
9 తస్య తల లాఘవం థృష్ట్వా పరహసన థవిజసత్తమః
పరేషయామ ఆస విశిఖాన అష్టౌ సంనతపర్వణః
10 తాన థృష్ట్వా పతతః శీఘ్రం థరొణ చాపచ్యుతాఞ శరాన
అవారయచ ఛరైర ఏవ తావథ్భిర నిశితైర థృఢైః
11 తతొ ఽభవన మహారాజ తవ సైన్యస్య విస్మయః
బృహ కషత్రేణ తత కర్మకృతం థృష్ట్వా సుథుష్కరమ
12 తతొ థరొణొ మహారాజ కేకయం వై విశేషయన
పరాథుశ్చక్రే రణే థివ్యం బరాహ్మమ అస్త్రం మహాతపాః
13 తథ అస్య రాజన కైకేయః పరత్యవారయథ అచ్యుతః
బరాహ్మేణైవ మహాబాహుర ఆహవే సముథీరితమ
14 పరతిహన్య తథ అస్త్రం తు భారథ్వాజస్య సంయుగే
వివ్యాధ బరాహ్మణం షష్ట్యా సవర్ణపుఙ్ఖైః శిలాశితైః
15 తం థరొణొ థవిపథాం శరేష్ఠొ నారాచేన సమర్పయత
స తస్య కవచం భిత్త్వా పరావిశథ ధరణీతలమ
16 కృష్ణసర్పొ యదా ముక్తొ వల్మీకం నృపసత్తమ
తదాభ్యగాన మహీం బాణొ భిత్త్వా కైకేయమ ఆహవే
17 సొ ఽతివిథ్ధొ మహారాజ థరొణేనాస్త్రవిథా భృశమ
కరొధేన మహతావిష్టొ వయావృత్య నయనే శుభే
18 థరొణం వివ్యాధ సప్తత్యా సవర్ణపుఙ్ఖైః శిలాశితైః
సారదిం చాస్య భల్లేన బాహ్వొర ఉరసి చార్పయత
19 థరొణస తు బహుధా విథ్ధొ బృహత కషత్రేణ మారిష
అసృజథ విశిఖాంస తీక్ష్ణాన కేకయస్య రదం పరతి
20 వయాకులీకృత్య తం థరొణొ బృహత కషత్రం మహారదమ
వయసృజత సాయకం తీక్ష్ణం కేకయం పరతి భారత
21 స గాఢవిథ్ధస తేనాశు మహారాజ సతనాన్తరే
రదాత పురుషశార్థూలః సంభిన్నహృథయొ ఽపతత
22 బృహత కషత్రే హతే రాజన కేకయానాం మహారదే
శైశుపాలిః సుసంక్రుథ్ధొ యన్తారమ ఇథమ అబ్రవీత
23 సారదే యాహి యత్రైష థరొణస తిష్ఠతి థంశితః
వినిఘ్నన కేకయాన సర్వాన పాఞ్చాలానాం చ వాహినీమ
24 తస్య తథ వచనం శరుత్వా సారదీ రదినాం వరమ
థరొణాయ పరాపయామ ఆస కామ్బొజైర జవనైర హయైః
25 ధృష్టకేతుశ చ చేథీనామ ఋషభొ ఽతిబలొథితః
సహసా పరాపతథ థరొణం పతంగ ఇవ పావకమ
26 సొ ఽభయవిధ్యత తతొ థరొణం షష్ట్యా సాశ్వరదధ్వజమ
పునశ చాన్యైః శరైస తీక్ష్ణైః సుప్తం వయాఘ్రం తుథన్న ఇవ
27 తస్య థరొణొ ధనుర్మధ్యే కషురప్రేణ శితేన హ
చిచ్ఛేథ రాజ్ఞొ బలినొ యతమానస్య సంయుగే
28 అదాన్యథ ధనుర ఆథాయ శైశుపాలిర మహారదః
వివ్యాధ సాయకైర థరొణం పునః సునిశితైర థృఢైః
29 తస్య థరొణొ హయాన హత్వా సారదించ మహాబలః
అదైనం పఞ్చవింశత్యా సాయకానాం సమార్పయత
30 విరదొ విధనుష్కశ చ చేథిరాజొ ఽపి సంయుగే
గథాం చిక్షేప సంక్రుథ్ధొ భారథ్వాజ రదం పరతి
31 తామ ఆపతన్తీం సహసా ఘొరరూపాం భయావహామ
అశ్మసారమయీం గుర్వీం తపనీయవిభూషితామ
శరైర అనేకసాహస్రైర భారథ్వాజొ నయపాతయత
32 సా పపాత గథా భూమౌ భారథ్వాజేన సాథితా
రక్తమాల్యామ్బరధరా తారేవ నభసస తలాత
33 గథాం వినిహతాం థృష్ట్వా ధృష్టకేతుర అమర్షణః
తొమరం వయసృజత తూర్ణం శక్తిం చ కనకొజ్జ్వలామ
34 తొమరం తు తరిభిర బాణైర థరొణశ ఛిత్త్వా మహామృధే
శక్తిం చిచ్ఛేథ సహసా కృతహస్తొ మహాబలః
35 తతొ ఽసయ విశిఖం తీక్ష్ణం వధార్దం వధకాఙ్క్షిణః
పరేషయామ ఆస సమరే భారథ్వాజః పరతాపవాన
36 స తస్య కవచం భిత్త్వా హృథయం చామితౌజసః
అభ్యగాథ ధరణీం బాణొ హంసః పథ్మసరొ యదా
37 పతంగం హి గరసేచ చాషొ యదా రాజన బుభుక్షితః
తదా థరొణొ ఽగరసచ ఛూరొ ధృష్టకేతుం మహామృధే
38 నిహతే చేథిరాజే తు తత ఖణ్డం పిత్ర్యమ ఆవిశత
అమర్షవశమ ఆపన్నః పుత్రొ ఽసయ పరమాస్త్రవిత
39 తమ అపి పరహసన థరొణః శరైర నిన్యే యమక్షయమ
మహావ్యాఘ్రొ మహారణ్యే మృగశావం యదాబలీ
40 తేషు పరక్షీయమాణేషు పాణ్డవేయేషు భారత
జరాసంధ సుతొ వీరః సవయం థరొణమ ఉపాథ్రవత
41 స తు థరొణం మహారాజ ఛాథయన సాయకైః శితైః
అథృశ్యమ అకరొత తూర్ణం జలథొ భాస్కరం యదా
42 తస్య తల లాఘవం థృష్ట్వా థరొణః కషత్రియ మర్థనః
వయసృజత సాయకాంస తూర్ణం శతశొ ఽద సహస్రశః
43 ఛాథయిత్వా రణే థరొణొ రదస్దం రదినాం వరమ
జారాసంధిమ అదొ జఘ్నే మిషతాం సర్వధన్వినామ
44 యొ యః సమ లీయతే థరొణం తం తం థరొణొ ఽనతకొపమః
ఆథత్త సర్వభూతాని పరాప్రే కాలే యదాన్తకః
45 తతొ థరొణొ మహేష్వాసొ నామ విశ్రావ్య సంయుగే
శరైర అనేకసాహస్రైః పాణ్డవేయాన వయమొహయత
46 తతొ థరొణాఙ్కితా బాణాః సవర్ణపుఙ్ఖాః శిలాశితాః
నరాన నాగాన హయాంశ చైవ నిజఘ్నుః సర్వతొ రణే
47 తే వధ్యమానా థరొణేన శక్రేణేవ మహాసురాః
సమకమ్పన్త పాఞ్చాలా గావః శీతార్థితా ఇవ
48 తతొ నిష్టానకొ ఘొరః పాణ్డవానామ అజాయత
థరొణేన వధ్యమానేషు సైన్యేషు భరతర్షభ
49 మొహితాః శరవర్షేణ భారథ్వాజస్య సంయుగే
ఊరుగ్రాహగృహీతా హి పాఞ్చాలానాం మహారదాః
50 చేథయశ చ మహారాజ సృఞ్జయాః సొమకాస తదా
అభ్యథ్రవన్త సంహృష్టా భారథ్వాజం యుయుత్సయా
51 హతథ్రొణం హతథ్రొణమ ఇతి తే థరొణమ అభ్యయుః
యతన్తః పురుషవ్యాఘ్రాః సర్వశక్త్యా మహాథ్యుతిమ
నినీషన్తొ రణే థరొణం యమస్య సథనం పరతి
52 యతమానాంస తు తాన వీరాన భారథ్వాజః శిలీముఖైః
యమాయ పరేషయామ ఆస చేథిముఖ్యాన విశేషతః
53 తేషు పరక్షీయమాణేషు చేథిముఖ్యేషు భారత
పాఞ్చాలాః సమకమ్పన్త థరొణ సాయకపీడితాః
54 పరాక్రొశన భీమసేనం తే ధృష్టథ్యుమ్న రదం పరతి
థృష్ట్వా థరొణస్య కర్మాణి తదారూపాణి మారిష
55 బరాహ్మణేన తపొ నూనం చరితం థుశ్చరం మహత
తదా హి యుధి విక్రాన్తొ థహతి కషత్రియర్షభాన
56 ధర్మొ యుథ్ధం కషత్రియస్య బరాహ్మణస్య పరంతపః
తపస్వీ కృతవిథ్యశ చ పరేక్షితేనాపి నిర్థహేత
57 థరొణాస్త్రమ అగ్నిసంస్పర్శం పరవిష్టాః కషత్రియర్షభాః
బహవొ థుస్తరం ఘొరం యత్రాథహ్యన్త భారత
58 యదాబలం యదొత్సాహం యదా సత్త్వం మహాథ్యుతిః
మొహయన సర్వభూతాని థరొణొ హన్తి బలాని నః
59 తేషాం తథ వచనం శరుత్వా కషత్రధర్మా వయవస్దితః
అర్ధచన్థ్రేణ చిచ్ఛేథ థరొణస్య స శరం ధనుః
60 స సంరబ్ధతరొ భూత్వా థరొణః కషత్రియ మర్థనః
అన్యత కార్ముకమ ఆథాయ భాస్వరం వేగవత్తరమ
61 తత్రాధాయ శరం తీక్ష్ణం భారఘ్నం విమలం థృఢమ
ఆకర్ణపూర్ణమ ఆచార్యొ బలవాన అభ్యవాసృజత
62 స హత్వా కషత్రధర్మ్మాణం జగామ ధరణీతలమ
స భిన్నహృథయొ వాహాథ అపతన మేథినీ తలే
63 తతః సైన్యాన్య అకమ్పన్త ధృష్టథ్యుమ్న సుతే హతే
అద థరొణం సమారొహచ చేకితానొ మహారదః
64 స థరొణం థశభిర బాణైః పరత్యవిధ్యత సతనాన్తరే
చతుర్భిః సారదిం చాస్య చతుర్భిశ చతురొ హయాన
65 తస్యాచార్యః షొడశభిర అవిధ్యథ థక్షిణం భుజమ
ధవజం షొడశభిర బాణైర యన్తారం చాస్య సప్తభిః
66 తస్య సూతే హతే తే ఽశవా రదమ ఆథాయ విథ్రుతాః
సమరే శరసంవీతా భారథ్వాజేన మారిష
67 చేకితాన రదం థృష్ట్వా విథ్రుతం హతసారదిమ
పాఞ్చాలాన పాణ్డవాంశ చైవ మహథ భయమ అదావిశత
68 తాన సమేతాన రణే శూరాంశ చేథిపాఞ్చాలసృఞ్జయాన
సమన్తాథ థరావయన థరొణొ బహ్వ అశొభత మారిష
69 ఆకర్ణపలితః శయామొ వయసాశీతికాత పరః
రణే పర్యచరథ థరొణొ వృథ్ధః షొడశవర్షవత
70 అద థరొణం మహారాజ విచరన్తమ అభీతవత
వజ్రహస్తమ అమన్యన్త శత్రవః శత్రుసూథనమ
71 తతొ ఽబరవీన మహారాజ థరుపథొ బుథ్ధిమాన నృప
లుబ్ధొ ఽయం కషత్రియాన హన్తి వయాఘ్రః కషుథ్రమృగాన ఇవ
72 కృచ్ఛ్రాన థుర్యొధనొ లొకాన ఆపః పరాప్స్యతి థుర్మతిః
యస్య లొభాథ వినిహతాః సమరే కషత్రియర్షభాః
73 శతశః శేరతే భూమౌ నికృత్తా గొవృషా ఇవ
రుధిరేణ పరీతాఙ్గాః శవసృగాలాథనీ కృతాః
74 ఏవమ ఉక్త్వా మహారాజ థరుపథొ ఽకషౌహిణీపతిః
పురస్కృత్య రణే పార్దాన థరొణమ అభ్యథ్రవథ థరుతమ