తెలుగువారి జానపద కళారూపాలు/ఎలుగుబంటీ, ఎలుగుబంటి వేషాలూ
ఎలుగుబంటి, ఎలుగుబంటి వేషాలూ
దసరా వుత్సవాలకు ఆ తొమ్మిది రోజులూ రకరకాల వేషాలను ప్రదర్శిస్తారు. అలాగే సంక్రాంతి దినాలలో కూడ విచిత్ర వేషాలను ధరించి ఇంటింటికి తిరిగి ప్రజల నానంద పరిచి, వారి నుండీ ధాన్యాన్నీ, డబ్బులనూ వసూలు చేసుకుంటారు.
ముఖ్యంగా ఈ వేషాల్లో జంతువులకు సంబంధించిన పులి వేషం పిల్లల్నీ పెద్దల్నీ ఎంతో ఆకర్షింస్తుంది. పిల్లలైతే అసలు దగ్గరకు రారు. అలాగే ఎలుగుబంటి వేషం కూడ. ఆనాటి ప్రజలకు వినోద ప్రదర్శనాలు ఇలాంటివే. వీటిని అతి నైపుణ్యంతో కళాత్మకంగా ప్రదర్శిస్తారు. అలాంటి వేషాల్లో ఎలుగుబంటి వేషం కూడ ముఖ్యమైంది. జంతువుల వేషాలను ధరించినవారు ఆ జంతువుల యొక్క పోకడలనూ విన్యాసాలనూ, గంతులనూ అరుపులనూ చక్కగా అనుకరిస్తారు.
ముఖ్యంగా ఈ ఎలుగుబంటి ముఖాన్ని కాగితపు గుజ్జుతో మోల్డు చేస్తారు. కొంత మంది అట్టలతో తయారు చేస్తారు. పాత్ర ధారి ఈ మూతిని తలకు ధరిస్తాడు. శరీర మంతా జనపనార పీచును నల్లరంగులో ముంచి ఎండబెట్టి దానిని ఒక గుడ్దమీద కాళ్ళను, చేతుల్నీ మొత్తం శరీరాన్నంతా ఆక్రమించేటట్లు చక్కగా కుట్టి ధరిస్తారు. ఎలుగుబంటి నడకనూ, చేష్టలనూ చక్కగా చేస్తారు. ఒకోసారి నిజమైన ఎలుగుబంటిని కూడ మచ్చిక చేసి ఆడిస్తారు. ప్రేక్షకులకు సలాం చేయిస్తారు. దాని చేత గంతులు వేయిస్తారు. ఒక కర్రను అడ్డఆం పెట్టి ఆ కర్రను దాటిస్తారు. దానితో సర్కసు ఫీట్లను చేయిస్తారు. ఒకోసారి దానిని పిల్లల మీదికి ఉరికిస్తారు. దాని నెత్తి మీద దానితో టోపీ పెట్టిస్తారు. అది గంతులు వేసేటప్పుడు ఆ అడుగులను అనుకరిస్తూ డప్పులను వాయిస్తారు. ఈ డప్పుల వాయిద్యంతో ఊరు ఊరంతా ఆ ప్రదేశానికి కదిలి వస్తారు.
అలాగే ఎలుగుబంటి వేషధారులు కూడ నిజమైన ఎలుగుబంటి చేష్టలన్నిటినీ అక్షరాలా అనుకరిస్తారు. నిజమైన ఎలుగుబంటి వెంట్రుకలు జానపదులకు ఎంతో విలువైనవి. ఆ వెంట్రుకల్ని తాయెత్తులలో చుట్టించి మొలలకు కట్టుకుంటారు పురుషులు. స్త్రీలు ఆ తాయెత్తులను మంగళ సూత్రం త్రాడులో కడతారు. భయపడిన పిల్లలకు తాయెత్తు కట్టితే, చెడు జబ్బులు రావనీ, గాలి చేష్టలు అంటవనీ పెద్దల నమ్మకం. ఎలుగు బంటిని ముఖ్యంగా ఆడించే వారు ఎక్కువ మంది ముస్లింలంటారు ఆర్వీ.యస్ సుందరంగారు__ జానపద విజ్ఞానంలో.
కర్నాటకలో కొడగులో హరిజనులు, ముస్లింలు ఎలుగుబంటి వేషాలు ధరిస్తారట. దీపావళి, వినాయక చవితి, మొహరం వంటి పండుగలకు ఈ వేషాలను ధరిస్తారట.