అరణ్యకాండము - సర్గము 25

వికీసోర్స్ నుండి

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే పఞ్చవింశః సర్గః |౩-౨౫|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

అవష్టబ్ధ ధనుం రామం క్రుద్ధం చ రిపు ఘాతినం |

దదర్శ ఆశ్రమం ఆగమ్య ఖరః సహ పురఃసరైః |౩-౨౫-౧|

తం దృష్ట్వా సగుణం చాపం ఉద్యమ్య ఖర నిఃస్వనం |

రామస్య అభిముఖం సూతం చోద్యతాం ఇతి అచోదయత్ |౩-౨౫-౨|

స ఖరస్య ఆజ్ఞయా సూతః తురగాన్ సమచోదయత్ |

యత్ర రామో మహాబాహుః ఏకో ధున్వన్ ధనుః స్థితః |౩-౨౫-౩|

తం తు నిష్పతితం దృష్ట్వా సర్వే తే రజనీ చరాః |

ముంచమానా మహానాదం సచివాః పర్యవారయన్ |౩-౨౫-౪|

స తేషాం యాతుధానానాం మధ్యే రథః గతః ఖరః |

బభూవ మధ్యే తారాణాం లోహితాంగ ఇవ ఉదితః |౩-౨౫-౫|

తతః శర సహస్రేన రామం అప్రతిమ ఓజసం |

అర్దయిత్వా మహానాదం ననాద సమరే ఖరః |౩-౨౫-౬|

తతః తం భీమ ధన్వానం క్రుద్ధాః సర్వే నిశాచరాః |

రామం నానా విధైః శస్త్రైః అభ్యవర్షంత దుర్జయం |౩-౨౫-౭|

ముద్గరైః ఆయసైః శూలైః ప్రాసైః ఖడ్గైః పరశ్వధైః |

రాక్షసాః సమరే రామం నిజఘ్నూ రోష తత్పరాః |౩-౨౫-౮|

తే వలాహక సంకాశా మహాకాయా మహాబలాః |

అభ్యధావంత కాకుత్స్థం రథైః వాజిభిః ఏవ చ |౩-౨౫-౯|

గజైః పర్వత కూట అభైః రామం యుద్ధే జింఘాసవః |

తే రామే శర వర్షాణి వ్యసృజన్ రక్షసాం గణాః |౩-౨౫-౧౦|

శైలేంద్రం ఇవ ధారాభిర్ వర్షమాణా మహాధనాః |

సర్వైః పరివృతో రామో రాక్షసైః కౄరదర్శినైః |౩-౨౫-౧౧|

తిథిషు ఇవ మహాదేవో వృతః పారిషదాం గణైః |

తాని ముక్తాని శస్త్రాణి యాతుధానైః స రాఘవః |౩-౨౫-౧౨|

ప్రతిజగ్రాహ విశిఖైః నది ఓఘాన్ ఇవ సాగరః |

స తైః ప్రహరణైః ఘోరైః భిన్న గాత్రో న వివ్యథే |౩-౨౫-౧౩|

రామః ప్రదీప్తైర్ బహుభిర్ వజ్రైర్ ఇవ మహా అచలః |

స విద్ధః క్షతజ దిగ్ధః సర్వ గాత్రేషు రాఘవః |౩-౨౫-౧౪|

బభూవ రామః సంధ్య అభ్రైః దివాకర ఇవ ఆవృతః |

విషేదుర్ దేవ గంధర్వాః సిద్ధాః చ పరమ ఋషయః |౩-౨౫-౧౫|

ఏకం సహస్రైః బహుభిః తదా దృష్ట్వా సమావృతం |

తతో రామః తు సుసంక్రుద్ధో మణ్డలీ కృత కార్ముకః |౩-౨౫-౧౬|

ససర్జ నిశితాన్ బాణాన్ శతశః అథ సహస్రశః |

దురవారాన్ దుర్విషహాన్ కాలపాశ ఉపమాన్ రణే |౩-౨౫-౧౭|

ముమోచ లీలయా రామః కంకపత్రాన్ కాంచన భూషణాన్ |

తే శరాః శత్రు సైన్యేషు ముక్తా రామేణ లీలయా |౩-౨౫-౧౮|

ఆదదూ రక్షసాం ప్రాణాన్ పాశాః కాలకృతా ఇవ |

భిత్త్వా రాక్షస దేహాన్ తాం తే శరా రుధిర ఆప్లుతాః |౩-౨౫-౧౯|

అంతరిక్ష గతా రేజుః దీప్త అగ్ని సమ తేజసః |

అసంఖ్యేయాః తు రామస్య సాయకాః చాప మణ్డలాత్ |౩-౨౫-౨౦|

వినిష్పేతుః అతీవ ఉగ్రా రక్షః ప్రాణ అపహారిణః |

తైః ధనూంషి ధ్వజ అగ్రాణి చర్మాణి చ శిరాంసి చ |౩-౨౫-౨౧|

బహూన్ స హస్త ఆభరణాన్ ఊరూన్ కరి కర ఉపమాన్ |

చిఛేద రామః సమరే శతశః అథ సహస్రశః |౩-౨౫-౨౨|

హయాన్ కాంచన సన్నాహాన్ రథ యుక్తాన్ స సారథీన్ |

గజాం చ స గజ ఆరోహాన్ స హయాన్ సారధినః తదా |౩-౨౫-౨౩|

చిఛిదుః బిభిదుః చ ఏవ రామ బాణా గుణ చ్యుతాః |

పదాతీన్ సమరే హత్వా హి అనయత్ యమ సదనం |౩-౨౫-౨౪|

తతో నాలీక నారాచైః తీక్ష్ణ అగ్రైః వికర్ణిభిః |

భీమం ఆర్త స్వరం చక్రుః ఛిద్యమానా నిశాచరాః |౩-౨౫-౨౫|

తత్ సైన్యం నిశితైః బాణైః అర్దితం మర్మ భేదిభిః |

న రామేణ సుఖం లేభే శుష్కం వనం ఇవ అగ్నినా |౩-౨౫-౨౬|

కేచిద్ భీమ బలాః శూరాః ప్రాసాన్ శూలాన్ పరశ్వధాన్ |

చిక్షిపుః పరమ క్రుద్ధా రామాయ రజనీచరాః |౩-౨౫-౨౭|

తేషాం బాణైః మహాబాహుః శస్త్రాణి ఆవార్య వీర్యవాన్ |

జహార సమరే ప్రాణాన్ చిచ్ఛేద చ శిరో ధరాన్ |౩-౨౫-౨౮|

తే ఛిన్న శిరసః పేతుః ఛిన్న చర్మ శరాసనాః |

సుపర్ణ వాత విక్షిప్తా జగత్యాం పాదపా యథా |౩-౨౫-౨౯|

అవశిష్టాః చ యే తత్ర విషణ్ణాః తే నిశాచరాః |

ఖరం ఏవ అభ్యధావంత శరణార్థం శర ఆహతాః |౩-౨౫-౩౦|

తాన్ సర్వాన్ ధనుర్ ఆదాయ సమాశ్వాస్య చ దూషణః |

అభ్యధావత సుసంక్రుద్ధః క్రుద్ధః [రుద్రం] క్రుద్ధ ఇవ అంతకః |౩-౨౫-౩౧|

నివృత్తాః తు పునః సర్వే దూషణ ఆశ్రయ నిర్భయాః |

రామం ఏవ అభ్యధావంత సాల తాల శిల ఆయుధాః |౩-౨౫-౩౨|

శూల ముద్గర హస్తాః చ పాశ హస్తా మహాబలాః |

సృజంతః శర వర్షాణి శస్త్ర వర్షాణి సంయుగే|౩-౨౫-౩౩|

ద్రుమ వర్షాణి ముంచంతః శిలా వర్షాణి రాక్షసాః |

తద్ బభూవ అద్భుతం యుద్ధం తుములం రోమ హర్షణం |౩-౨౫-౩౪|

రామస్య అస్య మహాఘోరం పునః తేషాం చ రక్షసాం |

తే సమంతాత్ అభిక్రుద్ధా రాఘవం పునర్ ఆర్దయన్ |౩-౨౫-౩౫|

తతః సర్వా దిశో దృష్ట్వా ప్రదిశాః చ సమావృతాః |

రాక్షసైః సర్వతః ప్రాప్తైః శర వర్షాభిః ఆవృతః |౩-౨౫-౩౬|

స కృత్వా భైరవం నాదం అస్త్రం పరమ భాస్వరం |

సమయోజయత్ గాంధర్వం రాక్షసేషు మహాబలః |౩-౨౫-౩౭|

తతః శర సహస్రాణి నిర్యయుః చాప మణ్డలాత్ |

సర్వా దశ దిశో బానైః ఆపూర్యంత సమాగతైః |౩-౨౫-౩౮|

న ఆదదానాం శరాన్ ఘోరాన్ విముంచంతం శర ఉత్తమాన్ |

వికర్షమాణం పశ్యంతి రాక్షసాః తే శర ఆర్దితాః |౩-౨౫-౩౯|

శర అంధకారం ఆకాశం ఆవృణోత్ స దివాకరం |

బభూవ అవస్థితో రామః ప్రక్షిపన్ ఇవ తాన్ శరాన్ |౩-౨౫-౪౦|

యుగపత్ పతమానైః చ యుగపచ్చ హతైః భ్రిశం |

యుగపత్ పతితైః చైవ వికీర్ణా వసుధా అభవత్ |౩-౨౫-౪౧|

నిహతాః పతితాః క్షీణా చ్ఛిన్న భిన్న విదారితాః |

తత్ర తత్ర స్మ దృశ్యంతే రాక్షసాః తే సహస్రశః |౩-౨౫-౪౨|

స ఉష్ణీషైః ఉత్తమ అంగైః చ స అంగదైః బాహుభిః తథా |

ఊరుభిః బాహుభిః చ్ఛిన్నైః నానా రూపైః విభూషణైః |౩-౨౫-౪౩|

హయైః చ ద్విప ముఖ్యైః చ రథైః భిన్నైః అనేకశః |

చామర వ్యజనైః ఛత్రైః ధ్వజైః నానా విధైః అపి |౩-౨౫-౪౪|

రామేణ బాణ అభిహతైః విచ్ఛిన్నైః శూల పట్టిశైః |

ఖడ్గైః ఖణ్డీకృతైః ప్రాసైః వికీర్ణైః చ పశ్వధైః |౩-౨౫-౪౫|

చూణితాభిః శిలాభిః చ శరైః చిత్రైః అనేకశః |

విచ్ఛిన్నైః సమరే భూమిః విస్తీర్ణా ఆభూత్ భయంకరా |౩-౨౫-౪౬|

తాన్ దృష్ట్వా నిహతాన్ సర్వే రక్షసాః పరమ ఆతురాః |

న తత్ర చలితుం శక్తా రామం పర పురంజయం |౩-౨౫-౪౭|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే పఞ్చవింశః సర్గః |౩-౨౫|